2022 sonuna kadar 1,5 milyar doların üzerine çıkması beklenen Girişimcilik ekosisteminin büyüme yankıları sürerken, Girişimcilik Hukuku olarak da adlandırılan Startup Hukuku ise hızla gelişmeye devam ediyor. Çetinkaya Avukatlık Bürosu Hukuk Danışman Avukatı Zeynep İnceer Üçgül, Startup Hukuku'nun henüz bir mevzuatı olmamakla birlikte bünyesinde Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, İş Hukuku ve Vergi Hukuku gibi genel hukuk alanlarını barındırdığını ve bir girişimci için yol haritasının ilk maddesi olması gerektiğini açıkladı.
Girişimcilik Hukuku olarak da adlandırılan Startup Hukuku, özellikle son yıllarda sıkça rastlanan ve hızlı bir şekilde gelişmekte olan, yenilikçi bir iş modeli olarak karşımıza çıkıyor. Startup (Girişimcilik) Hukuku, Bilişim Hukuku, Şirketler Hukuku ve Fikri Mülkiyet Hukukunu barındıran, girişimcilik sektörünün etkisiyle ortaya çıkmış yeni bir hukuk dalı olarak da büyük önem taşıyor.
2022 yılının ilk yarıyılında Startup Centrum'un yayınladığı rapora göre, Türkiye Girişimcilik ekosisteminde 157 girişim, 561 yatırımcıdan 1,4 milyar dolar yatırım gerçekleşti. Çetinkaya Avukatlık Bürosu Danışman Avukatı Zeynep İnceer Üçgül, Türkiye'de de gelişmekte olan girişimcilik ekosistemi içerisinde Startup'ların önemli bir yeri bulunduğunun altını çizerek, "Dünya genelinde teknolojide yaşanan gelişim ve değişimler de girişimcilik ekosisteminin yaygınlaşmasına katkı sağladı. Küresel Startup ekosistem araştırmaları merkezi Startup Blink tarafından yayımlanan "Küresel Startup Ekosistemi Endeksi 2021" raporuna göre; Türkiye, en iyi Startup ekosistemine sahip 100 ülke arasında 44. oldu. 2020 yılında 179 Startup melek yatırımcılar ve risk sermayedarlarından toplam 137 milyon dolarlık yatırım alırken, Startups.watch'un 2021 Girişimcilik Ekosistemi Raporu'na göre 2021 yılında 294 yatırım turunda 1 milyar 552 milyon dolar yatırım gerçekleşti. 2022 yılının ilk yarıyılında ise Startup Centrum'un yayınladığı rapora göre, Türkiye Girişimcilik ekosisteminde 157 girişim, 561 yatırımcıdan 1,4 milyar dolar yatırım gerçekleşti." dedi.
Startup'ların girişim öncesi resmi çalışma ve başvuruları büyük önem arz ediyor
Startup Hukuku'nun hızla başladığını da sözlerine ekleyen İnceer Üçgül, "Startup Hukuku henüz ayrıca bir mevzuatı olmamakla birlikte bünyesinde Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, İş Hukuku ve Vergi Hukuku gibi genel hukuk alanlarını da barındırıyor. Bu genel hukuki düzenlemelerin yanı sıra, Startup'lar özellikle faaliyetleri kapsamında Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Bankacılık ve Finans Hukuku, Sermaye Piyasaları Hukuku, Yatırım Hukuku, Rekabet Hukuku, Bilişim Hukuku, Tüketici Hukuku gibi özel düzenlemelerin ve içerisinde denetleyici otoritelerin olduğu hukuki alanlar bakımından da değerlendirilmelidir. Startup'lar ile birlikte son yıllarda E-Ticaret Hukuku, E-Spor Hukuku, Blokzincir (Blockchain) Hukuku ve Yapay Zekâ Hukuku gibi yeni hukuk dalları ayrıca gündeme gelmiştir. Bütün bu genel ve özel hukuki düzenlemeler ışığında, Startup'ların girişim öncesi resmi çalışma ve başvuruları, gerekli hukuki korumaların yapılması ve girişimin başlaması sonrasında projenin ayrıca koruma altına alınması, proje faaliyetlerinin hukuka uygun gerçekleştirilmesi gibi süreçler büyük önem arz etmektedir." şeklinde konuştu.
Gelecekteki yatırımcı arayışı ve ortaklık ilişkileri için yol gösterici oluyor
Startup'lar için hukuki aşamaların hayati önem taşıdığına da dikkat çeken İnceer Üçgül, "Startup'lar başlangıç aşamasından itibaren neredeyse tüm aşamalarında hukuki süreçlerle karşılaşıyorlar. Sonrasında yasal risklerle ve uyuşmazlıklarla karşılaşılmaması adına hukuki süreçlerin çok iyi yönetilmesi ve uygun hukuki danışmanlığın alınması önemli. Girişimcinin ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağına tabi kişilerden olmaması, girişime konu ürün ya da faaliyetin yasal düzene uygun olması ve yeni girişimin hiçbir şekilde üçüncü kişilerin ticaret unvanına, işletme adına, alan adlarına, fikri ve sınai vb. haklarına aykırılık teşkil etmemesi gibi hususlarda detaylı araştırma yapılmalıdır. Ayrıca yeni girişime konu hizmet veya faaliyetler için idari bir otoriteden izin, onay veya yetkilendirme gerekip gerekmediği; faaliyetlere başlamadan önce mutlaka değerlendirilmelidir. Bununla birlikte, Startup'ın her aşamasının sağlam bir yasal zeminde geliştirilmesi ve devamında Startup'ın korunması için hukuka ve yasal mevzuata uygun hareket edilmelidir. Eğer yeni girişimin hedefi uluslararası alanda faaliyet göstermekse, bu gibi durumlarda ulusal mevzuata tabi ürün veya faaliyetin yasallığının yanı sıra yer alacağı diğer ülkelerdeki ilgili yasalara uygunluğunun da tespiti gerekecektir. Bu gerekliliklerin yerine getirilmesi Startup projelerinin amaçlarından biri olan gelecekteki yatırımcı arayışı ve ortaklık ilişkileri kapsamında da büyük bir yer tutmaktadır." diyerek sözlerini tamamladı.
