Türkiye'nin tek haftalık ekonomi dergisi PARA, yine çok ses getirecek bir zirveye imza attı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın özel bir sunum yaptığı VI. Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi'nde birbirinden değerli isimler yer aldı. (Birinci Bölüm)
14 Haziran 2022 tarihinde online olarak yapılan zirvedeki altı özel oturum ve altı panelde birbirinden değerli konuklar, girişimcilik üzerine özel sunumlar yaptı. VI. Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi, www.yeninesilgirisimcilik.com adresinden yayınlandı. Zirveye; Borsa İstanbul, Takas İstanbul, Merkezi Kayıt İstanbul, Halkbank, Türk Telekom, Türk Hava Yolları ve KARGOMsende, sponsor olarak destek verdiler.
VI. Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi, Turkuvaz Medya İcra Kurulu Üyesi ve Dergiler Genel Müdürü Yasemin Gebeş'in açılış konuşmasıyla başladı. Girişimciliğin ülkelerin büyümesinde önemli bir role sahip olduğunu vurgulayan Yasemin Gebeş, "Girişimcilik; yeni bir iş fikri ile riski göze alır ve diğer üretim faktörlerini bir araya getirir. Süreçlerde yenilik ya da farklılıklar yaratır. Ülkeler için ekonomik büyümede önemli bir role sahiptir. Rekabetin giderek arttığı bir dünyada girişimcilik olgusu, istihdamın geliştirilmesi ve işsizliğin azaltılmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır" dedi. Girişimciliğin ekonomik kalkınmadaki öneminin giderek daha iyi anlaşıldığını vurgulayan Yasemin Gebeş, "Ekonomik büyüme ve kalkınma, içinde bulunduğumuz yüzyılda ülkelerin ana hedeflerinden biri olmuştur. Bu bağlamda girişimciliğin toplumdaki yeri, çok ilgi duyulan bir statüye ulaşmıştır. Yenilikleri ile değişime en hızlı adapte olan şirketlerin deneyimleri ve iş yapış modelleri, yeni dünya düzenine hazırlanmak için de büyük önem taşımaktadır" diye konuştu.
YENİ NESİLİN YÖNELİMİ
Zirve kapsamında yapılan özel oturumlarda konuşan Founder One Yatırım Komitesi Üyesi ve Türkiye Girişimcilik Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sina Afra, etki yatırımcılığına değindi. Afra, Tiko ve Founder One girişimleri hakkında bilgi verdi. Sina Afra'nın 65 milyon dolar yatırım alan 'proptech' girişimi Tiko, Türkiye'de bugüne dek en büyük seri A yatırımı alan girişim konumunda. Konuşmasına öncelikle gayrimenkul girişimi Tiko ile başlayan Afra, "Yapay zekâ bizi gayrimenkulleri görmeden hem değerleme hem satın alma yetkisine kavuşturuyor. Şu anda Avrupa'da 10 şehirdeyiz ve 25 şehre çıkarmak istiyoruz. Türkiye'de operasyon olmadığı için çok yansımıyor, ama asıl işin tüm kalbi, makine üretim algoritmaları vs. Türkiye'de geliştiriliyor" dedi. Tiko'nun gayrimenkul sektöründe yarattığı etkiye de değinen Afra, Madrid, Barcelona ya da Lizbon gibi şehirlerinde satılan evlerin yüzde 35'inin kendilerine gittiğini söyledi. İnsanların gayrimenkul listeleme sitelerine veya emlakçılara gitmeden Tiko'ya geldiğini belirten Afra, "Sorunsuz ve hızlı ev satmak bir ihtiyaç, çünkü anladığımız kadarıyla ev satmak insanın hayatında stres yaratan bir faktör. Biz de biraz bunu hafifletmek için uğraşıyoruz" dedi.
Türkiye'de tamamen etki yatırımları özelinde kurulan ilk girişim sermayesi yatırım fonlarından biri olma özelliğini taşıyan Founder One hakkında da bilgi veren Afra, "Örneğin iklim değişimi sadece Türkiye'nin problemi veya Türkiye dışındaki bir dünyanın problemi değil. Bizim de buna bir katkı vermemiz gerekiyor. Onun için yeni nesil bir fon kurduk" dedi. Founder One'da şu anda 40'a yakın kurum olduğundan bahseden Afra, özellikle büyük yapıların yatırımlarına gelmesinin önemli olduğunu da vurguladı.
Etki yatırımlarını ve bu yatırımları, sermayesini arz edenlerinin Türkiye'ye çekebileceği hakkında da görüş bildiren Sina Afra, Türkiye'de bu konuda potansiyel olduğunu belirtti. Afra, "Girişimcilik anlamında yeni nesil girişimciler, etki odaklı yola çıkıyorlar. 10 sene önce böyle değildi. Sosyal girişimci istisnaydı. Bugün üniversitelerde okuyan arkadaşlarda etkinin birinci derecede önemli olduğunu düşünüyorum. Bence bundan sonraki dönemde büyümeden sonra karlılık odaklı şirketler olacak. Bunların büyük bir bölümü de etki yatırımı tarafında olacak. Şu anda girişim dünyasında gördüğümüz sermaye bulma zorluğu veya krizi, bence etki yatırımlarına olumlu olarak dönecek" dedi. Geleneksel ve etki yatırımları arasında bir kavram karmaşası olduğunu belirten Sina Afra, "Aslında herkes aynı hedefe hizmet etmek istiyor. Sosyal girişimci, etki girişimci değil. Bence aralarında teorik olarak çok fark var. Benim için etki yatırımcılığı, sürdürülebilir kalkınma amaçlarına hizmet edendir" dedi.
"METAVERSE İÇİN ALTYAPI ÇALIŞMALARI ŞART"
Zirvede 40 yılı aşkın süredir telekomünikasyon alanında araştırmalar yapan Truva Corp. Kurucu Başkanı İlhan Fuat Akyıldız da Metaverse hakkında bilgiler paylaşırken, telekominükasyonda gelecek 10 sene içinde hangi konuların mühim olduğunu anlattı. Son iki senedir artırılmış gerçeklik üzerinde çalışmalar yapan ve son zamanlarda adını Metaverse olarak duyduğumuz platformdan bahseden Akyıldız, Metaverse'ün internetin geleceği olduğunu belirtti. Metaverse'ün içinde birçok uygulamanın bulunduğunu da dile getiren Akyıldız, sağlık alanından oyun sektörüne, eğitimden spora kadar sanal dünya ve avatarlar kullanarak yeni bir dünya yaratılabileceğini kaydediyor. Akyıldız konuşmasında, Metaverse'in ulaşacağı pazar hakkında bilgiler verirken henüz bir bebek evren olduğunun da altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Pazar bu yıl 122 milyar dolar değerinde. 2025'te ise 250 ile 500 milyar dolarlık bir hacme çıkması bekleniyor. Fakat bu konuda çalışmalar hızlıca ilerlese de Metaverse'ü bir bebek olarak düşünebiliriz. Hem teknik hem de araştırma olarak fazlaca problemler bulunuyor. Şu an kullandığımız internet, Metaverse'ü kaldıracak seviyede değil. O yüzden bu konuda çalışmaların hızlanması gerekiyor. Bu alanda problemlere yönelik fikirler üretmek ve patentler almak girişimcilere, fırsatlar doğurabilir" dedi. Birçok start-up'ta tecrübe kazandığının bilgisini de paylaşan Akyıldız, Başarı için iyi bir problem olması ve bu problemlere gerçek çözümler bularak projenin ortaya çıkarılması gerektiğini söyledi. Akyıldız, son olarak Türkiye'de tüm dünyaya hitap edecek projelerin yapılmasının önemli olduğunu söyleyerek "Yemeksepeti ve Getir, bunlara güzel örnekler olarak sıralanabilir. Sabırlı olun, başarısızlıkta geri çekilmeyin ve asla pes etmeyip sonuna kadar devam edin. Dünyayı pazar olarak görün, sadece Türkiye'yi değil" dedi.
"EKOSİSTEME ODAKLANMAMIZ GEREKİYOR"
Panelin "Silikon Vadisi Yolculuğu" isimli özel oturumunda konuşan Gusto Türkiye CEO'su ve RemoteTeam.com Kurucusu Şahin Boydaş, konuşmasına girişimcilikten ve unicorn şirketlerin büyüklüğünden bahsederek başladı. Dünyada 700 unicorn şirket olduğunun altını çizen Boydaş, Türkiye'den daha fazla unicorn şirket çıkarmak için neler yapılması gerektiğini anlattı. Özellikle Türkiye'de 'gaming' alanında birkaç tane 'unicorn' çıkarıldığını belirten Boydaş; "Amerika çok güzel ekosistem oluşturmayı biliyor. Dünyada tanınan onlarca marka çıkartmış. Amerika'da 'playbook' denilen bir kitap bulunuyor. Bizim oyun kitabımızın daha olmamasından kaynaklanıyor. Bir şeyi büyütmek için elimizde gereken 'playbook'lar bulunmuyor. İşte Amerika'nın ilginç özelliği ve sırrı 'playbook dream'i olması. Silikon Vadisi'nde sürekli bir değişim söz konusu oluyor. Örneğin bir yönetici, start-up'ı kuruyor daha sonra orada yönetici oluyor. Daha sonra o kişi başka firmaya geçiyor, orada start-up oluşturuyor. Hareketli bir ekosistemi oluşturuyor. Bu ekosistemin içerisinde yatırımcılar, girişimciler ve ürünü sıfırdan bire çıkaran insanlar var. 1 milyon dolardan 10 milyon dolara, 100 milyon dolardan milyarlara kadar çıkartmış pek çok insan var" diye anlatıyor. Türkiye olarak yapılması gereken en önemli noktanın ekosisteme odaklanmak olduğunu söyleyen Boydaş, ülke olarak fintek ve oyun sektöründe liderliğin korunduğunu dile getirdi. "Bankacılıkta Amerika'nın ve Avrupa'nın çok ilerisindeyiz. İnsansız hava araçlarında da ciddi ilerlemeler kaydettik" diyen Boydaş, Türklerin bu alanlarda başarılı olmasının nedenini, ırk olarak pek çok alanda uzmanlaşmayı sevmek olduğuna bağladı. Konuşmasında 'drone' teknolojilerinin Türkiye'de önemli gelişmeler sağladığına dikkat çeken Boydaş, bu alanlar üzerinden bir ekosistem oluşturulması gerektiğinin altını çizdi.
İKİ ÇEŞİT METAVERSE VAR
ABD'de gerçek dünya Metaverse'ünün altyapı, standart ve protokollerinin belirlenmesi üzerine çalışan 12 kişilik komitede yer alan, XR Masters CEO'su, Uluslararası Open AR Cloud (OARC) Derneği Test Bed Koordinatörü Ali Cumhur Hantal, zirve kapsamında gerçekleştirdiği sunumda 'gerçek dünya metaverse'üne dikkat çekerek, kullanım alanlarına dair bilgiler paylaştı. Şu anda iki çeşit metaverse olduğuna işaret eden Hantal, "Var olan deneyimlerin genel olarak bir 'Metaverse' yerine farklı farklı Metaverse'lere ait deneyimler olarak yani Multiverse'ler olarak adlandırılması gerek. Metaverse, şu anda teknik olarak biri Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) tabanlı, diğeri Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Augmented Reality Cloud) tabanlı olmak üzere iki farklı şekilde deneyimlenebiliyor. Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) tabanlı evrende, kullanıcılar Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) gözlükleri veya iki boyutlu ekranlar aracılığıyla tamamen simüle edilen öte evrenlere giriş yapıyor. Mark Zuckerberg'in anlattığı Metaverse bu" dedi. Bir diğer çeşit Metaverse'ün ise, gerçek dünya Metaverse'ü olarak tanımlanan Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Augmented Reality Cloud) tabanlı evrenler olduğuna değinen Hantal, "Burada da kullanıcılar Mobil Artırılmış Gerçeklik Bulutu (Mobile Augmented Reality Cloud) uygulamaları veya Artırılmış Gerçeklik Bulutu gözlükleriyle (Augmented Reality Cloud Headsets) gerçek evrenle sanal evrenin iç içe olduğu bir deneyim yaşayabiliyorlar. İçinde bulunulan gerçek mekandan kopmadan, sanal ortamla tam olarak bütünleşmiş bir evrene giriyorlar ve sanalla gerçek olanı eş zamanlı olarak deneyimlenebiliyorlar, birbirleriyle etkileşimde bulunabiliyorlar. Gerçek lokasyon bazlı, yüz yüze temaslarla anlamlı ilişkiler kurabiliyorlar. Ki bizim konuşmak istediğimiz Metaverse de bu gerçek zamanlı Metaverse"diye konuştu.
"TÜRKİYE'NİN ELİNDE PROBLEMLERİ ÇÖZEBİLECEK BİRÇOK İMKAN VAR"
Kenan ŞAHİN / CAMX Power Kurucu
Bütün dünyada şu anda inovasyon ve girişimcilik, en önemli konu olarak görülüyor. Türkiye, hem işletmecilik hem inovasyon ekosistemi hem de girişimcilik yönünden çok iyi bir durumda. Türkiye'de inovasyon ve girişimcilik ekosistemi kuruldu ve Türkiye, bunları büyük bir avantaja çevirebilir. Neden Türkiye iyi durumda? Evet Türkiye, Avrupa Birliği'ne giremedi. Bu, hem dezavantaj hem de avantaj. Avantaj, çünkü Avrupa Birliği gelişiyor; fakat hem yaşlanan bir grup hem de bürokrasi çok fazla. Ayrıca imalat da Avrupa'da gittikçe zorlaşıyor. Ve daha da zorlaşacak. Türkiye, için imalat çok verimli ve çok uygun bir muhit. Avrupa; Amerika ve Çin'e dönüyordu. Fakat şimdi Çin'den bir uzaklaşma dönemi başladı. Ve Avrupa için Türkiye, ideal bir ülke. Bir defa birçok işçi, Avrupa'da yetişmiş sonra Türkiye'ye dönmüş. Orta Doğu da Türkiye'ye çok dönük. Irak, Suriye ve Orta Doğu çöktü. Ve Orta Doğu'yu geliştirecek ileri götürecek en önemli ülke Türkiye!.. Birçok sebepten dolayı bunu Amerika, İsrail yapamaz. Belki Rusya yapabilirdi. Ama Rusya'nın durumu birden karıştı. Dolayısıyla Türkiye'nin batıda ve Orta Doğu'da pazarları var. Ayrıca Türkiye'nin nüfusu genç. Avrupa'nın, Rusya'nın, Japonya'nın ve Kore'nin nüfusu çok yaşlı. Fakat Türkiye halen genç. Bu gençler bir yandan iş bulamıyorlar o taraf kötü. Ancak bir yandan da gençler iş bulamayınca onlar inovasyon, işletmecilik ve girişimcilik ekosistemine bağlanarak muazzam kıymetler yaratıyor. Türkiye bu durumda. Bir tek soru; bu gençlerde acaba bilgi var mı? Türkiye'de aşağı yukarı 100 devlet üniversitesi ve yine aşağı yukarı 100 hususi üniversite var. Ve bunların çoğu, hakikaten hususi üniversite. Koç, Sabancı gibi devletten para almayan mali yönden tamamen bağımsız çok özel üniversiteler var ve üyeleri memur değil. Size belki çok karışık gelebilir, ama bunlar esasında inovasyon, girişimcilik için çok önemli avantajlar. Demek ki Türkiye'de üniversite tahsili gören oldukça büyük bir nüfus var. Bir de Avrupa da çalışmış ve Türkiye'ye dönmüş bir nüfus var. Dolayısıyla Türkiye'de temel bilgi fena değil. Daha önce de söylediğim gibi ekonominin gelişmesi için en önemli şey taklit etmektir. Taklit ettikten sonra adaptasyon, daha sonra da inovasyon gelir. Hangi konulara girilebilir. Tabii bu kapsamda birçok konu var. Evet, etrafta birçok problemler var ve sizlerin elinde bu problemleri çözebilecek birçok imkân var.
