PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Her ölçekten işletme için hızlı, uygun maliyetli nakliye sağlamak amacıyla yük gönderilerini mevcut bağımsız taşıyıcılarla eşleştiren yeni nesil lojistik platformu Yolda.com'un CEO'su Volkan Özkan, sektörün en önemli sorunlarından biri olan şoför açığına ilişkin çarpıcı bilgiler paylaştı. Batılı ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de şoför grafiğinde bir düşüş olduğunu belirten Özkan, "Özellikle ABD'de ve Avrupa ülkelerinde şoför bulmak oldukça zorlaştı. Şoförlerin yıllık maaşları 120–150 bin Euro arasında değişiyor. Türkiye'de de şoför bulma sıkıntısı yaşanabilir" dedi. Özkan ile hem Yolda'nın yol çıkış hikayesini hem de sektörün son durumunu konuştuk.
Öncelikle biraz kendi özgeçmişinizden bahseder misiniz? Almanya'da doğup büyüdüğünüzü biliyoruz. Türkiye'ye gelişiniz ve Yolda'nın yola çıkış hikayesi nedir?
Frankfurt Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden 2009 yılında mezun oldum. 2013 yılında Almanya'da bir kuluçka merkezinde ilk girişimim olan mobil ödeme platformu paij Gmbh'ı kurdum. Bu deneyimin ardından 2015 Ocak ayında, Avrupa'da "Boom in Bosphorus" olarak adlandırılan ve Türkiye girişim ekosisteminin dikkat çektiği bir dönemde, 31 yaşında Türkiye'ye taşındım. Türkiye'de ilk olarak Hasan Aslanoba'nın yatırımcısı olduğu lojistik girişimi Webnak'ta CEO olarak göreve aldım. Webnak'ın ardından ise Barbaros Özbuğutu'nun teklifiyle iyzico'nun Ürün Müdürlüğünü üstlenerek başarı hikayesinin bir parçası oldum. Üç yılı aşkın bir süre, exit sürecini de yaşayarak 2020 Mart ayına kadar takımın bir parçası olduktan sonra ortağım Murad Özsert ile birlikte Yolda'yı kurduk. Günümüz iş ortamının ihtiyaçları ve pandemi sonrası oluşan yeni beklentiler lojistik ve tedarik zinciri yönetiminde yenilikçi yaklaşımlara ihtiyacı ortaya çıkardı. Özellikle ülkemizde bir firma sevkiyat ihtiyacını karşılamak için hala onlarca telefon görüşmesi yapıyor, birçok kağıt, belge ve evrak işi ile uğraşıyor. Ayrıca tüm tırı ya da kamyonu dolduracak kadar ürünü yoksa sevkiyat süreci oldukça maliyetli hale dönüşüyor. Bu sorunlara çözüm olmak ve çoktan dijitalleşmesi gereken sektörü dönüştürmek için hikayemize başladık.
Yolda nasıl bir uygulama? Tam olarak ne işe yarıyor ve hangi boşluğu dolduruyor?
Her büyüklükteki işletme için hızlı, uygun maliyetli nakliye sağlamak amacıyla yük gönderilerini mevcut bağımsız taşıyıcılarla eşleştiriyoruz. Paylaşım ekonomisi dinamiklerinden yararlanarak parsiyel / kamyon yükünden az (LTL) gönderilerde uzman olduğumuz gibi tam kamyon yükü (FTL) taşımacılığında da geniş tedarikçi havuzumu kullanarak anlık ihtiyaçlara hızlı cevap verme kapasitesine sahibiz. Parsiyel / kamyon yükünden az (LTL) gönderilerde birden fazla nakliyeciden gelen yükleri birleştirerek her bir kamyonun kapasitesinden en iyi şekilde yararlanıyoruz. Bu sayede lojistik maliyetlerini düşürmeye, müşteri memnuniyetini artırmaya ve uçtan uca nakliye yolculuğunun karbon ayak izini azaltmaya yardımcı oluyoruz. Aynı zamanda tam kamyon yükü (FTL) ya da uluslararası taşıma operasyonlarında da uygun maliyet ve yüksek hız sayesinde ihracat ve ithalat yapan müşterilerimize takip edilebilir ve raporlanabilir bir hizmet sunuyoruz.
Volkan Özkan ve kurucu ortak Murad Özsert
Nakliye işinde optimizasyon neden kritik bir öneme sahip? Ve bu önem benzin fiyatlarındaki artışla daha da arttı mı sizce?
Karayolu taşımacılığında yüzde 25-30 oranında atıl kapasite mevcut. Hatta yüzde 50 oranında dönüş yükü bulma sorunu yaşanıyor. Yolda.com olarak atıl kapasitenin önüne geçerek taşımacılığı verimli hale getiriyoruz. Her büyüklükteki işletme için hızlı, uygun maliyetli nakliye hizmeti sağlamak amacıyla yük gönderilerini mevcut bağımsız taşıyıcılarla eşleştiriyoruz. Yalın, çevik, dinamik ve hızlı yapısı, teknoloji altyapımız ve uzman ekibimiz ile iş ortaklarımız için tüm operasyonu uçtan uca yönetiyoruz. Parsiyel / kamyon yükünden az (LTL) gönderilerde uzman olduğumuz gibi tam kamyon yükü (FTL) taşımacılığında da geniş tedarikçi havuzumu kullanarak anlık ihtiyaçlara hızlı cevap verme kapasitesine sahibiz.
Benzin fiyatlarındaki artıştan sektörünüz nasıl etkilendi?
Her sektör gibi biz de etkilendik. Dalgalanmadan dolayı fiyat veremediğimiz ya da fiyatı anlık olarak değiştirmek zorunda kaldığımız zamanlar oldu. Ancak lojistik ülke ekonomimizin en önemli kalemlerinden biri. Dolayısıyla durmadık, müşterilerimiz için kapasiteleri en verimli hale getirerek uygun fiyatlarla taşımalarını gerçekleştirdik.
Tır şoförü bulmakta özellikle Avrupa ülkelerinde büyük bir zorluk yaşandığını duyuyoruz. Bunun nedeni nedir? Avrupa veya ABD'de şoför maaşları ortalama nedir?
İşin zorlukları ve gençlerin bu mesleği tercih etmemesi nedeniyle şoför sayısı giderek azalıyor. Talebin artmasıyla da şoför maaşları giderek yükseldi. Bu nedenle de yurt dışında ABD'de, Avrupa ülkelerinde şoför bulmak oldukça zorlaştı. Yıllık maaşları 120 – 150 bin Euro arasında değişiyor.
Peki ülkemizde de aynı zorluktan bahsetmek mümkün mü? Tır veya kamyon şoförü bulmak gitgide zorlaşıyor mu?
Ülkemizde henüz bir zorluk yaşamıyoruz. 800 binden fazla bağımsız çalışan tır/kamyon şoförümüz var. Ancak özellikle genç kuşakta sektöre uzak durma olduğu bir gerçek, bu ekosistemde çalışma arzusu düşük. Dolayısıyla artan bir şoför grafiğinden söz etmek mümkün değil, azalan bir grafik mevcut. Bu durum orta/uzun vadede Avrupa'da olan sıkıntıların bizde de yaşanabileceğini gösteriyor. Türkiye'de de şoför bulma sıkıntısı yaşanabilir. Şimdiden aksiyon almak, tüm paydaşlarla sektörü güçlendirmek, çalışılmak istenen bir alan haline getirmek bizim de sorumluluğumuz.
Sizin bu alanda bir çalışmanız var mı veya sektöre katkınız nedir?
Henüz iki yıllık bir girişim olduğumuz için kendi işimize odaklandık. Ancak öncelikli sosyal paydaşımız olan tır ve kamyon şoförlüğü mesleğinin gelişimine destek olmak gündemimizde.
Yurtdışı açılma hedefiniz var mı? Şu an Almanya'ya açıldığınızı biliyoruz. Başka hedefleriniz var mıdır?
Almanya ofisimizi Ocak 2022'de açtık, şu anda dört kişilik bir ekip ile müşterilerimize hizmet sunuyoruz. Türkiye operasyonumuzun aynısını Almanya'da yapıyoruz. Paylaşımlı taşımacılık odağıyla, veri temelli esnek lojistik hizmeti sunuyoruz. Alman müşterilerin yanı sıra Türk şirketlerinin ihracat operasyonlarında Almanya içi dağıtım ve ithalat operasyonlarını da yapıyoruz. Almanya'da kurduğumuz lojistik hizmet ağı, depo ve network yapısıyla Türk şirketlerinin Almanya'daki aktarma merkezi olmayı hedefliyoruz. Almanya'da Türk şirketlerine esnek ve uygun fiyatlı toplama ve dağıtım hizmetleri sunmayı planlıyoruz. Aldığımız yeni yatırım ile Yolda.com yeni pazarlarda olacak. 2022 yılının ilk çeyreğinde LTL/Parsiyel ve Spot taşımacılık çözümlerini yurt dışına açtık. İlk adresimiz Almanya oldu. İkinci adresimiz Polonya.
Bünyenizde kaç şoför bulunuyor şu anda?
Yolda.com'un tedarikçileri arasında kamyon/tır şoförleri de yer alıyor. Biz paylaşım ekonomisi odaklı hareket ederek, bireysel taşıyıcılara (800 bine yakın) destek oluyor, onlara yeni iş fırsatları sunuyoruz. Böylece müşterilerimizin lojistik maliyetlerini azaltıyor, müşteri memnuniyetinin artmasını sağlıyor ve karbon ayak izinin düşmesine yardımcı oluyoruz. Sistemimizde şu anda 4000'den fazla üye şoförümüz var.
Hangi sektörlere odaklısınız daha çok?
Otomotiv, hazır giyim ve tekstil, maden ve metal, çelik, makine, gıda ve tarım, perakende, e-ticaret, elektrik ve elektronik, çimento, cam ve seramik
Uzun vadeli hedefleriniz nelerdir?
'Lojistik dijitalde başlamalı dijitalde bitmeli' diyerek çıktığımız yolda hedefimiz, Avrupa'nın en büyük LTL (parsiyel / kamyon yükünden az) network'ü olmak. Teknoloji tarafına yatırım yapmaya devam edeceğiz. Lokasyon bazlı servisler geliştirerek tedarikçilerimize yeni iş fırsatları sunarken, algoritmik yük/araç eşleştirme ve dinamik fiyatlandırma geliştirmeleri ile verimliliği arttırmayı hedefliyoruz. Örneğin veri temelli bir girişim olarak Türkiye içi fiyatları makine öğrenmesi yoluyla belirlemeye başladık. Veri ve ürün odaklı bir şirket olma vizyonumuzu yurt dışında da sürdüreceğiz. Global bir ekip oluşturmak için gerekli çalışmalara başladık. Teknik ekibimizi iki katına çıkarıp, daha odaklı takımlar kurarak global ürünler geliştirmeye devam edeceğiz. Türkiye ve Almanya'da toplam 86 kişi ile hizmet sunuyoruz. Çalışanlarımızın yüzde 37'sini Türk mühendisler oluşturuyor.
Otonom araçlı bir gelecek sizce ne zaman gelecek?
Bizim sektörümüz için biraz uzak ama öncesinde hibrit modellerin sektörde yer alacağını, güneş paneli ya da konvoylu tır gibi inovasyonlarla sektörün gelişeceğine inanıyorum.
