PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER Cognitiwe, görsel veriyi işleyerek öngörü yapabilen bir yapay zeka girişimi. Mete Bayrak ve ortağı Attila Algan tarafından geçtiğimiz yıl kurulan girişim, henüz bir yılını doldurmadan İstanbul'daki ofisinin yanı sıra Tallinn ve Milano ofislerini de açtı. 605 bin dolar yatırım alan girişimin 2022 hedefi Nordik ülkelerine açılmak. Cognitiwe Kurucu Ortağı Mete Bayrak ile, girişimin hızlı büyüme hikayesinin ardında yatan işin detaylarını konuştuk.
Cognitiwe nasıl ortaya çıktı? Şirketinizin hikâyesini ve ekibinizi anlatabilir misiniz?
Cognitiwe, görsel veri işleyerek öngörülü analiz yapan ve sorunlar oluşmadan önlemeyi hedefleyen bir yapay zeka girişimi. Ortağım Attila Algan'ın marka yaratma tecrübesiyle benim video işleme ve ürünleştirme alanındaki tecrübemi yapay zeka teknolojileriyle birleştirerek 2021 yılında Cognitiwe'yi kurduk. Küresel bir marka olma hedefiyle çıktığımız bu yolda, TechOne VC liderliğinde StartersHub, Startup Wise Guys ve EGIAD Melekleri'nin dahil olduğu yatırım turundan 605 bin dolar yatırım alarak, İstanbul'daki ofisimizin hemen ardından Tallinn ve Milano'da da ofisler açtık. 6 farklı ülkede perakende ve üretim sektörlerinde 5 müşteriye hizmet veriyoruz. İmza aşamasına da gelmiş 6 pilot projemiz bulunuyor.
Türkiye'de görsel yapay zeka alanında pek çok girişim var. Cognitiwe nasıl bir alana odaklanıyor? Sunduğunuz yapay zeka tabanlı ürün ve servisler müşterilerinize hangi alanlarda katma değer sağlıyor?
İleri teknoloji yapay zekâ destekli görüntü işleme uygulaması ile verdiği hizmetleri iki başlık altında toplayabiliriz. Cognitiwe Perakende ürünlerimiz, müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda, taze meyve sebze takibi, raf yerleşim takibi ve dolandırıcılık tespiti için kullanılabiliyor. Cognitiwe Üretim ürünlerimiz ise kalite kontrol ve hatalı üretim tespiti süreçleri, stok yönetimi ve iş güvenliği çözümlerini içeriyor. Yaklaşık üç yıllık bir ürün geliştirme süreci geçirdik. Bu süreçte odaklandığımız perakende ve üretim sektörlerinde müşterilerin taleplerini ve ihtiyaçlarını dinleyerek, bugüne kadar ihmal edilmiş veya çözüm üretmeye odaklanılmamış alanlara eğildik. Müşterilerin en büyük beklentisi, taze sebze ve meyvenin anlık tazelik ve stok durumunu gösteren, stok planogram analizi yapan veya üretimde daha en başta oluşabilecek kalite problemlerini tespit eden sistemlerin onlara sunulmasıydı.
Nasıl? Örnekle anlatabilir misiniz?
Cognitiwe, dünyada ilk kez hayata geçirdiği "meyve-sebze tazelik durumu" tespitinin yanı sıra kasaların içinde bulunan ürünlerin tanımlanmasını, kasa doluluk oranlarının tahmin edilmesini ve ürünlerin tazeliğinin kontrol edilmesini sağlayarak, müşteriye anlık verileri iletiyor. Diğer yandan üretilen verileri, çevresel verilerle birleştirerek geleceğe yönelik analizleriyle perakende sektöründeki gıda israfının ortaya çıkmasını önlemeyi hedefliyoruz. Yapay zeka algoritmalarımız; kolayca "Saat 10:00, bu miktarda domatesi teşhire koyarsanız, ürün yüzde 70 ihtimalle saat 15.00 civarında çürümeye başlayacaktır" şeklinde uyarılar verebiliyor. Yine üretimde benzer bir mantıkla pres hattında kalıplardaki milimetrik taşmaları tespit ediyoruz ve tonaj, saç kalınlığı, ısı gibi diğer değerleri de toplayarak, yine kendi geliştirdiğimiz yapay zeka algoritmaları ile saç üzerinde yırtılma veya deformasyon olmadan önce bu sıkıntıların oluşabileceğini tespit edip, tonaj vb. bilgilerinin değiştirilmesini sağlıyoruz. Bu analizlerle malzeme, zaman ve enerji tasarrufu ile sürdürülebilirliğe de katkı sağlıyoruz. Üretim sektöründe ise iş kazalarının yol açtığı kayıpların azaltılması ve hammadde stok kontrollerinin yapılarak eksiklerin önüne geçilmesi gibi çözümlerimiz de bulunuyor.
Ürünler nasıl bir teknolojik altyapı ile çalışıyor ve müşteriler ürünlerinizi kullanabilmek için bir ek yatırıma ihtiyaç duyuyor mu?
Cognitiwe öngörüye dayalı görsel yapay zeka platformu, herhangi bir donanım yatırımına ihtiyaç duyulmadan mevcut IP kameralarla kullanılabiliyor. IP kameralardan gelen görüntülerin yapay zekâ ve makine öğrenmesi yardımıyla analiz edilmesi ile manuel operasyonlar, ileri teknolojiyle birlikte otonom hale geliyor. Ayrıca bulut üzerinde çalışabildiği için sunucu yatırım maliyeti gerektirmemiş oluyor.
Ürün geliştirme sürecinde Microsoft'un size direkt bir katkısı oldu mu?
Cognitiwe, Microsoft Türkiye ve Orta Doğu/ Afrika bölgesindeki ilk ISV (Bağımsız Yazılım Satıcısı) iş ortaklarından biri ve geliştirdiğimiz ürünle de, Microsoft Azure mimarisi üzerinde çalışıyor. Dolayısıyla ürün geliştirme sürecinde Microsoft teknik ekibinden ciddi anlamda destek aldık. Aynı zamanda Microsoft'un IP Co-sell statüsünde olduğumuz için, küresel müşterilere ulaşma ve ürünlerimizi anlatma şansımız da oluyor.
Ürünler kamera görüntüleri ile çalışıyor, dolayısıyla kayıt alıyorsunuz? Bu durum özellikle perakende sektöründe KVKK açısından müşterilerinize sorun doğurmuyor mu?
Geliştirdiğimiz ürünlerin tümü müşterilerimizin mevcut sistemlerine entegre olduğundan ve görüntüye giren kişiler silikleştirilerek işlendiğinden Türkiye için KVKK, Avrupa Birliği içinse GDPR ile uyumlu çalışıyor. Sistemimizde herhangi bir kişisel bilgi tutulmamakta, kişilere ait görüntüler saklanmamaktadır.
Şu anda nasıl bir müşteri portföyünüz var? Bu müşteriler özelinde gerçekleştirdiniz projelerden bahsedebilir misiniz?
Perakendede Migros ve MAF Carrefour, üretim sektöründe ise Tofaş, Borusan Mannesmann ve MEXT (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası Teknoloji Merkezi) gibi yerel ve uluslararası müşterilerle çalışıyoruz. Migros ile beraber yürüttüğümüz "Akıllı Stok Yönetimi" projesi, bir yandan sebze-meyve reyonlarının takibini yapıp anlık uyarılar verirken, diğer yandan üretilen verileri, çevresel verilerle birleştirerek geleceğe yönelik öngörülerde de bulunabiliyor. Yok satma ve otomatik sipariş gibi ileri analitikle yürütülen projelere de veri sağlıyor. Tofaş'ta yaptığımız çalışma ise hat içinde kalite kontrol yaparak daha üretim sürecindeyken sapmaları tespit ederek uyarıda bulunuyor. Örneğin şartnameye göre Tofaş, 50 bin parçada yüzde 95 başarı ve 1 mm hassasiyet bekliyordu. Bu değerleri sağlayarak, girdilerin optimize edilmesini ve ideal formun yakalanmasını sağlamış olduk.
Bu ürünleri kullanabilmek için yine de şirketlerin bazı teknolojik altyapılara sahip olması gerekiyor. Sizce bu ürünlerin daha küçük üreticilere ya da mahalle manavına kadar yaygınlaşması mümkün mü?
Çözümümüzü bir ürün haline getirdiğimiz için, müşterilerimizden elde ettiğimiz deneyimler, bizim Ar-Ge çalışmalarımıza ve yeni özellikler geliştirmemize faydalı oluyor. Dolayısıyla ileriki dönemlerde, sizin de bahsettiğiniz gibi çok daha küçük ölçekli üreticilerin ürünlerimizi bir platform üzerinden, hatta kendi kendilerine bile kullanabilecekleri bir ölçeğe de çekmek istiyoruz.
Şu an üzerinde çalıştığınız, geliştirmekte olduğunuz yeni bir proje var mıdır?
Perakende ürünümüze, süpermarket kasalarında ve self servis ödeme noktalarında ürünlerin okutulmaması sonucu ortaya çıkabilecek mali kayıpları engelleyen bir özellik de ilave ediyoruz. Ayrıca mobil operatörlerle beraber, çalışan sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak 5G üzerinden sunulabilecek bir çözümün de pilot aşamasındayız.
Büyüme hedefleriniz neler?
Özellikle perakende sektöründe güçlü olan İtalya, İngiltere ve İspanya ile yeni teknolojiler ve yabancı start-uplarla çalışmaya açık olan Nordik ülkelerine odaklanarak Avrupa'da büyümeyi hedefliyoruz. 2022'nin ikinci yarısında da yeni bir yatırım turuna çıkmak için hazırlanıyoruz.
