PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Eskiden altın, döviz ve mevduat üçgeninde sıkışan yatırım tercihleri, teknolojinin gelişimiyle birlikte giderek çeşitleniyor. Özellikle pandemi döneminde sermaye piyasası araçlarına artan ilgi yatırım tercihlerini de şekillendiriyor. Pay piyasalarının yanı sıra yatırım fonlarına talep arterken, özellikle Z kuşağının 'tematik fonlar' diye adlandırılan yatırım fonlarına ilgisi katlanarak büyüyor.
Tematik fonları, 'Belirli bir tema veya sektöre hem yurtiçi hem de global piyasalar üzerinden yatırım imkânı sunan yatırım fonları' olarak tanımlamak mümkün. Çeşitli tema ve sektörlere yatırım imkânı sunan tematik fonlarda; teknoloji, temiz enerji, yapay zeka ve robotik teknolojiler, sağlık, perakende ticaret, medya ve iletişim, tarım ve gıda, moda ve tekstil, turizm ve ulaştırma ve elektrikli araçlar sektörleri başı çekiyor. Fon yönetim şirketlerinin yöneticileri, gelecek odaklı beklentileri bugünden fiyatlama yetenekleri sayesinde, tematik fonların stratejik bir yatırım aracı olarak yatırımcıların dikkatini çektiğini belirtiyor. Bu fonlar, uzun vadede belirli sektörlerin büyüme potansiyelini yakalamayı hedefleyen yatırımcılar açısından ideal bir seçenek oluştururken, fonun başarısı veya başka bir ifadeyle getirisi, büyük ölçüde seçilen temanın performansına bağlı olarak değişiyor. Bu yüzden uzmanlar doğru tema seçiminin kritik bir öneme sahip olduğu konusunda hemfikir.
UZUN VADELİ YATIRIM STRATEJİSİ
Uzmanlar, tematik alanlara yatırım yapmanın bu fonlar ile çok daha cazip hale geldiği görüşünü savunuyor. Aksi takdirde bireysel yatırımcılar açısından global piyasaları takip etmek ve farklı varlıklara yatırım yapmak hem operasyonel açıdan zahmetli hem de maliyetli. Dolayısıyla aslında bu noktada, tematik fonlar yatırımcıların hayatını kolaylaştırıyor. Aynı zamanda, küresel trendlere ve değişimlere paralel kurulan stratejiler sayesinde, yatırımcılar bireysel portföylerini çeşitlendirme imkanı da yakalamış oluyor.
Tematik fonların yatırım stratejisi; uzun vadeli beklentilere göre kurgulanıyor. Yani bir veya üç ay gibi kısa vadelerde yüksek getiri beklentisine girmek doğru değil. Tematik fonlara yatırımın temelinde, kısa vadeli dalgalanmalara aldırış etmeden uzun vadede biriktirme stratejisinin yer aldığını kaydeden uzmanlar, bu yüzden 1 yıllık vadenin bile kazanç beklentisi açısından oldukça kısa olduğu görüşünde. Bu fonların gelecekteki gelişmeleri bugünden fiyatlayarak yatırımcılara sunmayı amaçladığını ifade eden uzmanlar, yatırımcıların dalgalanmalara karşı sabırlı ve uzun vadeli bir strateji izlemesinin önemine dikkat çekiyor.
BU FONLARIN BÜYÜKLÜĞÜ 70 MİLYAR TL
Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) verilerine göre, Türkiye'de 100'ün üzerinde tematik fon bulunuyor ve bu fonların toplam büyüklüğü 70 milyar liraya yaklaşmış durumda. Garanti BBVA Portföy Yatırım Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Eyüp Gülsün, tematik fonların belirli bir tema veya trend etrafında yapılandırılan yatırım araçları olduğunu vurgulayarak bu fonların yatırımcılarına, hızlı gelişen sektörlerdeki büyüme potansiyelinden yararlanma imkanı sunduğunu belirtiyor. Yatırım temaları ise uzun yıllardır hayatımızda olan sağlık, ulaştırma, inşaat, turizm gibi geleneksel sektörlerden, küresel dönüşümün parçası olan inovasyon, yeni teknolojiler, elektrikli araçlar ve sürdürülebilirlik gibi alanlara kadar uzanıyor.
Gülsün'e göre, temaya yatırım yapmanın, belirli bir sektöre yatırım yapmaktan en önemli farklarından biri, temaların birden fazla sektörü kapsayan geniş yelpazede şirketleri içermesi. Örneğin, yapay zeka teması altında kurulmuş bir fon portföyü; hem çip sektöründe faaliyet gösteren bir şirket hissesini, hem de sosyal medya alanında kurulmuş bir şirket hissesini kapsayabiliyor. Dolayısıyla; tematik fonlar yatırımcılar açısından riskleri dengelerken, uzun vadede kazanç hedefleyen bir portföy çeşitliliği de sunarak, yatırımcılara birikimlerini geleceğe hazırlama fırsatı sağlıyor. Gülsün, bu bağlamda, tematik fonları, gelecek odaklı perspektifleriyle, stratejik bir yatırım aracı olarak da değerlendirmek gerektiğini vurguluyor.
SON 5 YILDA İKİYE KATLANDI
Ekonomileri uzun vadede şekillendirmesi beklenen mega trendlerden bahseden Eyüp Gülsün, bunları; teknolojik inovasyon ve yapay zeka, yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik ve demografik değişimler olarak sıralıyor. Bunun yanı sıra ekonomilerin döngüsel durumuna uygun olarak farklı kısa vadeli trendlerin de ortaya çıkabildiğine işaret eden Gülsün, şu tespitlerde bulunuyor:
"Buna örnek olarak pandemi dönemini, enflasyon ortamını ve arz şoklarını verebiliriz. Bu anlamda tematik fonlar, yatırımcıların piyasadaki hem orta-uzun vadeli hem de kısa vadeli farklı trendleri yakalamasına imkan tanıyor. Bu yıl global piyasaları domine eden yapay zeka teknoloji getirisine belirli bir endekse yatırım yaparak değil, bu tema kapsamındaki şirketleri içeren tematik fonlara yatırım yaparak ulaşmak mümkün oldu. Morningstar şirketinin çalışmasına göre global tematik fonların yönettiği varlıklar, Haziran 2024 itibarıyla dolar bazında son 5 yıla göre iki kattan fazla artmış durumda. Bu veri global ölçekte yatırımcıların bu fonlara olan artan ilgisini yansıtmaktadır."
GENÇ VE EĞİTİMLİLERDE İLGİ DAHA FAZLA
Peki, bu fonlara yatırım yapanların genel olarak profili nasıl? Tematik fonlara yatırım yapanların profili, genel olarak çeşitli demografik özelliklere göre şekilleniyor. Yaş, eğitim düzeyi, meslek, cinsiyet dağılımı gibi faktörler bu konuda önemli ipuçları sunuyor. Garanti BBVA Portföy Yatırım Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Eyüp Gülsün, tematik fonları tercih edenlerin, kendi kurumları özelinde ağırlıklı olarak 26-45 yaş arasında, üniversite ve üzerinde eğitimli, iş hayatındaki yatırımcılar olduğunu belirtiyor. Gülsün'e göre, 30'lu, 40'lı yaş gruplarının finansal okur yazarlık düzeyi ve yatırıma ayırdıkları bütçenin görece daha yüksek oluşu da tematik fonlara yatırımı artırıyor. Ayrıca genç yetişkinlerin teknoloji, çevre gibi popüler konulara ilgi gösterdiğini de bilinen bir gerçek. Bu ilgi de beraberinde bu temalardaki fonlara yatırım eğilimini artırıyor. Özellikle konvansiyonel ürünler ve daha stabil getirileri hedefleyen yatırımcılar klasik ürünlere yönelirken, tematik fonlardan kaçınıyor.
Hedef Portföy Fon Direktörü İlkay Öztürk ise tematik fonların her türden yaş, eğitim ve meslek grubuna hitap ettiğini belirterek, "Portföylerde etkin bir çeşitlendirme aracı olan tematik fonların portföylerde bulundurulma oranı da bu nedenle her geçen gün artıyor" diyor.
İlkay ÖZTÜRK /Hedef Portföy Fon Direktörü
"Yatırımcılara cazip getiri fırsatı sunuyor"
Tematik fonlar her türden yaş, eğitim ve meslek grubuna hitap etmektedir. Portföylerde etkin bir çeşitlendirme aracı olan tematik fonların portföylerde bulundurulma oranı da bu nedenle her geçen gün artıyor.
Şu anda tematik fonlarda ihracı yapılmış SOS - Sağlık Değişken ve HTJ – Teknoloji Değişken fonlarımız bulunuyor. Bu fonlarla beraber 6 adet onayı alınmış, 2 adet de onay sürecinde olan tematik fonumuz. Bunların da ihracıyla birlikte piyasadaki tematik fon sayımızı 10'a çıkarmayı planlıyoruz.
Hem yurtiçinde hem de yurtdışında faiz indirimlerinin hızlanmasına ilişkin beklentiler giderek kuvvetleniyor. Faizlerdeki olası bir düşüş senaryosunda hem yurtiçinde hem de yurtdışında alternatif getirinin düşmesiyle birlikte hisse senetlerinin portföylerde daha çok yer almasını bekliyoruz. Bu durum, hisse senetlerine yatırım yapan tematik fonlara olan girişlerin artmasını da destekleyecektir. Dinamik, araştırmacı ve tecrübeli yapımızla, tematik fonlarda çeşitlendirmemizi önümüzdeki yıl da arttırmaya devam edeceğiz.
Geleceğine inandığımız sektörlere yatırım yapan tematik fonlarımız büyüme ve değer odaklı aktif yönetim felsefesi ile yatırımcılarına her daim cazip getiri imkanları sunmaya devam ediyor.
Eyüp GÜLSÜN /Garanti BBVA Portföy Yatırım Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı
"15 tematik fonumuz var"
Biz Garanti BBVA Portföy olarak, tematik fonlar alanında sektörde önemli ilklere imza attık. Türkiye'de metaverse, temiz enerji gibi temalardaki ilk fonları kurduk. Tematik fonlarımız, blockchain teknolojilerden, elektrikli ve otonom araçlara kadar uzanıyor. Toplam tematik fon sayımız 15 ve bu alandaki büyüklüğümüz ise 7 milyar TL'yi aştı.
Tematik fonlara yatırımcının ilgisinin giderek arttığını gözlemliyoruz. Yılbaşından bu yana tematik fonların büyüklüğü yüzde 50'nin üzerinde artmış durumda. Son 3 yıllık trende baktığımızda ise bu büyüklük 3 kat arttı. Tematik fonların, orta-uzun vadeli beklentiyle, global trendlere yatırım yapması ve yatırımcılar arasında yaygınlaşması bu artışta etkili oldu.
Yapay zeka, demografik ve sosyal değişimler gibi mega trendlerin, global yatırım temalarına yön vermede etkili olduğunu biliyoruz. 2025 yılında yurt içi piyasalarda da beklenen toparlanmayla birlikte tematik fonlara ilginin devam etmesini bekliyoruz.
Biz Garanti BBVA Portföy olarak da büyüyen yatırım fonu sektöründe tematik fonların önemli bir potansiyel barındırdığını düşünüyor, yatırımcılarımız için inovatif ve yenilikçi alanlarda yeni tematik fonlar kurmaya devam ediyoruz.
YATIRIM YAPARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
