PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN 2024 yılına hareketli başlayan piyasalarda yeni yıl kolay geçmeyecek gibi görünüyor. Borsa İstanbul'da bir aşağı bir yukarı giden endeks yakından izlenirken, dolar ve altında gün geçmiyor ki yeni bir zirve görülmesin. Böyle bir ortamda kripto paralar tarafında hızlı yükseliş ve düşüşler, yatırımcıyı bir güldürüyor bir ağlatıyor.
Kripto para piyasasının yıllardır beklediği ve peşinde koştuğu bitcoin spot ETF onayı geçtiğimiz haftalarda ABD Menkul Kıymetler Komisyonu (SEC) tarafından verildi ve finans kuruluşları da bitcoin fonları ticaretine başladı. Bu gelişmenin bitcoin fiyatını uçurması bekleniyordu, ancak tam tersi oldu. Önce hızlı bir artış geldi, ardından yüzde 20'lere varan düşüşler yaşadı. Geçen yıl başlarından itibaren global ekonominin de düzelme işaretleriyle birlikte bitcoin fiyatı da yükseliş trendine girmişti. Bitcoin ETF başvurusu yapan finans kuruluşları arasında Blackrock gibi devlerin de yer alması, yükselişi alevlendirdi.
3 MİLYAR DOLAR AKTI
Onaylanmasının ardından, spot bitcoin ETF'lerine brüt yaklaşık 3 milyar dolar aktı ve bitcoin'in spot fiyatı yüzde 9 düştü. Bitcoin'in düşüşü, spot ETF'lerin kriptonun dönüm noktası olacağını söyleyen kripto destekçilerine yaramadı. 14 bin dolar seviyelerinden üç kat gibi yüksek bir artışla 42 bin dolar seviyelerine çıkan bitcoin fiyatı, yeni yıla ETF onayı ihtimaliyle girdi. Yeni yatırımcıların da katılmasıyla ETF onayının verildiği hafta bitcoin fiyatı, 49 bin dolar seviyelerine kadar yükseldi.
Ancak bitcoin ETF ticaretinin resmi olarak başladığı günlerde şok bir düşüş geldi. Bitcoin ETF ticaretinin 20 milyar dolar üzerine çıkmasına rağmen serbest piyasada bitcoin fiyatı, yüzde 20 düşüşle 40 bin dolar seviyelerine kadar indi. Bitcoin ETF onayı ile birlikte pek çok kurumsal oyuncunun kripto para piyasasına dahil olacağı ve devasa likidite akışı olacağı düşünülüyordu, ancak görünüş bunun tam tersi. Özellikle beklentiyi satın alan yatırımcıların resmi haber ile birlikte kâr satışı yaptıkları tahmin ediliyor. Diğer taraftan bitcoin ETF onayı alan kurumların elinde de devasa bitcoin rezervi var ve bunların satış ihtimali de yatırımcıyı korkutuyor.
MADENCİLER DE SATIŞTA
Ayrıca bitcoin madencileri de ellerindeki kripto paraları çıkarmaya başladı. CryptoQuant'a göre madenciler, 455 milyon dolar değerinde 10 bin 600 bitcoin'yi ellerinden çıkardılar. Bitcoin madencisi şirketlerin geçtiğimiz hafta bir gün içinde yaptıkları büyük ölçekli satışlar, kripto para piyasasında da çok ses getirdi.
Bu satış, madencilerin son bir yılda gerçekleştirdiği en büyük işlem olarak tarihe geçti. CryptoQuant'ın verilerine göre, madencilerin ellerindeki rezervler, son 12 ay içinde 23 binden fazla bitcoin içeriyor. Dünkü satışlar ise bu miktarın neredeyse yarısına karşılık geliyor. Aynı zamanda madenci rezervleri, 2021 Temmuz'dan bu yana en düşük seviyeye indi ve şu anda 1.83 milyon bitcoin'yi kapsıyor. Bu satışların yanı sıra bitcoin hash rate'i de son iki buçuk yılın en düşük seviyesine geriledi. Özellikle Teksas'taki soğuk hava koşulları nedeniyle bazı madencilik şirketlerinin makinelerini kapatmaları, hash rate'in düşüşünde etkili oldu.
İŞLEMLER 10 YILIN ZİRVESİNDE
2023'te bitcoin, uluslararası işlemlerdeki payını 10 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Bitcoin spot exchange-traded funds (ETF'ler), lansmanlarından sadece dört gün sonra toplamda 10 milyar doların üzerinde işlem hacmine ulaştı. Spot bitcoin ETF'lerinin tanıtımı, yatırımcılara düzenlenmiş ve karmaşık olmayan bir şekilde bitcoin'e yatırım yapma imkanı sunarak endüstri için önemli bir gelişme oldu.
Borsada fon uzmanları, bu ay piyasaya sürülen spot bitcoin ETF'lerinin yeni bir kripto ürünleri dalgasını tetikleyeceğini öngörüyor. Çünkü kripto fonlarındaki seçenekler, dijital varlık sınıfına yatırım yapma konusunda daha isteksiz olan kurumsal yatırımcılara hitap edebiliyor. Her türden hedge fonu oyuncusunu bu piyasada görmeye görmeye başlayacağız.
GERİ ÇEKİLME YAŞANABİLİR
Peki, bundan sonra ne olacak? Piyasada düzeltme eğilimi devam ederken bitcoin fiyatlarında volatilitenin artması bekleniyor. Bitcoin ETF onayının gelmesiyle yaşanan satış dalgasının, kısa vadeli yatırımcıların 38 bin dolar civarındaki alım fiyatından kâr elde etmelerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Satış dalgasının hemen öncesinde bitcoin cüzdanlarından borsalara rekor düzeyde para transferi gerçekleştirildi. Bu bağlamda yeni yılın ilk günlerinde piyasaların düzeltme veya geri çekilme eğiliminde olacağı görüşü hâkim.
Ortaya çıkan satış baskısına rağmen bitcoin fiyatında birtakım destekleyici unsurlar ön plana çıktı. Bunlardan ilki, borsalardaki ERC-20 stablecoin miktarının önemli ölçüde artması oldu. Bu durum piyasa spekülasyonunun ve yatırımcı güveninin arttığını açığa çıkardı. Geçmiş verilere göre stablecoin miktarındaki artışın, alımlarda da yükseliş yaşanmasına neden olduğu gözlemleniyor.
UZUN VADELİ YATIRIMCI KALIYOR
İkinci olarak ise bitcoin CME vadeli işlem sözleşmelerinde açık pozisyonların ETF onayının gelmesinden hemen önce yeni yılın en yüksek seviyesine ulaşması ve hatta onay sonrasında dahi yüksek düzeylerde kalması dikkat çekiyor. Bu durum sofistike yatırımcıların bitcoin'e olan ilgisinin doğrudan varlıklarda olmasa da yine de türev araçlar üzerinden devam ettiğini gösteriyor. Üçüncü destekleyici unsur ise uzun vadeli yatırımcıların mevcut pozisyonlarında kararlı bir biçimde kalmaya devam etmeleri olarak öne çıkıyor. Bu durum, dirençli ancak kısa vadeli dalgalanmalara karşı hassas bir piyasayı gösteriyor.
BAKAN ŞİMŞEK DÜZENLEMEYİ AÇIKLADI
Kripto para piyasasının beklediği en önemli konulardan biri de bu alanda yapılacak olan düzenlemeler. Başta ABD ve Avrupa Birliği olmak üzere yakın bir zamanda düzenlemeler hazırlanıyor. Türkiye'de de bu konuda adımlar atıldığı, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından geçtiğimiz hafta dile getirildi. Şimşek, "Kripto piyasasını düzenleyecek ve denetimini sağlayacak çalışmalarımızı tamamlıyoruz" dedi. Türkiye'nin FATF'daki kısmi uyumlu kategorisinden çıkması için çalışmalar devam ediyor. Mehmet Şimşek, bu gelişme kapsamında düzenlemelerde son aşamaya gelindiğini söyledi. Yapılacak düzenlemeyle birlikte kripto varlık alım-satım platformlarına, Sermaye Piyasası Kurulu lisans verecek. Finansal kuruluşlara benzer olarak asgari faaliyet şartlarını sağlamaları gerekecek.
REGÜLASYON TÜRK YATIRIMCISINI ÇEKER
Stablex CEO'su Turgut Güney, düzenlemeler hakkında, "Yasal düzenlemelerin Türkiye'de kripto varlık sektörünü daha da güçlendirmesini bekliyoruz. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, önceki yıllarda MASAK yükümlüsü olarak tanımlandı ancak bu durum, son kullanıcılar için yeterli güveni sağlamadı. Çoğu yatırımcı halen kripto varlıkların teknik detaylarına hakim değil ve kendini yeteri kadar güvende hissetmediği için kripto varlık yatırımı yapmayı tercih etmiyor. Yasal düzenlemeler ile birlikte bu çekincelerin çoğunun giderileceğini öngörüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
DÜZENLEMELER İLGİYİ ARTIRIYOR
CoinTR CEO'su Ali Eşelioğlu ise aralarında bizim de bulunduğumuz birçok ülkenin kripto paralarla ilgili düzenlemelere hız verdiğini belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
"Neredeyse her hafta, bu düzenlemelerle ilgili farklı ülkelerden haberler geliyor. Bu haberlerin olumlu etkileri, özellikle yeni yatırımcıların sektöre girişi ile kendini gösteriyor. Düzenlemeler hem bireysel hem de kurumsal yatırımcıların sektöre ilgisini arttırıyor diyebiliriz. Sektördeki risk faktörlerinin yavaş yavaş ortadan kalkması ve devletlerin bu piyasayı regüle etme çabaları, diğer kurumsal yatırımcıların da bu sektöre gözlerini çevirmesine yol açıyor. Bitcoin ETF'lerin kabul görmesi, bu noktada çok önemli bir adımdır. Etkilerini henüz tam anlamıyla görmesek de ülkelerin düzenlemeleriyle birlikte orta ve uzun vadede sektöre daha fazla yatırımcının katılmasıyla sektörün daha da büyüyeceğini öngörüyoruz."
SATIŞ BASKISI DEVAM EDİYOR
Bitfinex'e göre; bitcoin'de yaşanan sert düşüşün kısa vadeli yatırımcıların kârlarında önemli bir azalmaya yol açması, satış baskısını artırma potansiyeli taşıyor. Kısa vadeli yatırımcıların fiyat dalgalanmalarına karşı daha hassas ve ani tepki verme eğiliminde olduğu düşünüldüğünde 36-38 bin aralığındaki kritik destek seviyesine kadar düzeltme hareketinin yaşanma olasılığı açığa çıkıyor. Bu fiyat seviyeleri, geçen hafta yayımlanan Bitfinex Alpha raporunda verildiği gibi kısa vadeli yatırımcıların realize ettiği fiyata oldukça yakınken, Bitcoin'in kısa vadeli piyasa istikrarını ve yatırımcı güvenini ölçmede önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor.
ETF KURUMSAL YATIRIMCIYI GETİRİR
Tarihi bitcoin ETF onayı öncesinde oluşan olumlu beklentinin arkasında ETF'lerin, bitcoin yatırımcı tabanını genişletme potansiyeline sahip olması yatıyor. ETF'lerin geleneksel yatırım kanalları aracılığıyla alınıp satılabilmesi, regüle edilmiş ürünlere yatırım yapmak zorunda olan veya bu tür ürünleri tercih eden kurumsal yatırımcıları cezbedecek. Bitcoin ETF yatırımının, BTC'yi direkt satın almaya nazaran birkaç farklı avantajı bulunuyor. Kriptonun saklanmasıyla uğraşmak veya yönetmek zorunda kalmamak, ETF'lerin regüle olmasının sağladığı rahatlık ve kripto borsalarına göre geleneksel aracı kurumların sağlam bir geçmişe sahip olması, bu avantajların başlıca örnekleri olarak gösterilebilir.
Turgut GÜNEY / Stablex CEO'su
"Yeni borsaların da önü açıldı"
Kripto varlık piyasasına ilgi, her geçen yıl biraz daha artıyor. Bitcoin ve diğer kripto varlıkları yatırım enstrümanı olarak alıp satanların yanı sıra değer saklama aracı olarak kullananların sayısı da artıyor. Özellikle bitcoin gibi arzı sınırlı bir varlığa olan talebin artması, o varlığın fiyatını artırıyor. Kripto varlık sektörünün yönünü belirleyen de bitcoin olduğu için, bitcoin değerlendikçe, piyasanın genel olarak değeri artıyor. Bu yıl da bitcoin için önemli bir yıl. Yaklaşık her dört yılda bir gerçekleşen ve bitcoin arzını yarı yarıya azaltan 'Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması'nın nisan ayında gerçekleşmesini bekliyoruz. 'Halving' olarak da bilinen yarılanma, bitcoin üretimini her 10 dakikada bir 6.25 bitcoin'den 3.125 bitcoin'e düşürecek. Artan talebi göz önünde bulundurarak, arzın azalmasının bitcoin fiyatına ve dolayısıyla kripto varlık sektörünün geneline potansiyel bir etkisi olabileceği düşünülse de kripto varlıkların spekülatif hareketleri ve beraberinde getirdiği riskler, daima bilinçli bir şekilde değerlendirilmelidir. Ayrıca yakın zamanda ABD'de onaylanan Bitcoin ETF'leri yani Borsa Yatırım Fonları, ABD'li yatırımcıların Bitcoin'i Nasdaq, Chicago Borsası gibi borsalardan alabilmesinin de önünü açtı. Bunun yansımalarını 2024 yılı içinde göreceğimize inanıyorum.
Ali EŞELİOĞLU / CoinTR CEO'su
"Yukarı yönlü seyir 2024 ve 2025'te devam edecek"
Pandemi sonrasında dünya genelinde yüksek enflasyonun hüküm sürdüğü bir döneme tanıklık ediyoruz ve insanlar, uzun yıllar boyunca yüksek enflasyonla başa çıkma zorunluluğuyla karşı karşıya. İnsanlar paralarını enflasyondan korumanın yollarını ararken, kripto paralar önemli bir finansal araç haline geldi. Özellikle bitcoin'in 2023 yılındaki performansı daha geniş kitlelerin kripto varlıkları yatırım aracı olarak görmesine neden oldu. Bu etkinin bu yıl da süreceği şüphesiz ortada. Yine geçtiğimiz günlerde SEC tarafından onaylanan ETF'lerin, kripto paraların fiyatlarına hemen olumlu bir etki yapmamış gibi görünse de orta ve uzun vadede kripto paralara yönelik olumlu etkilerini görmeyi bekliyoruz. ETF'lerin duyurulmasından bu yana, her gün öncekinden daha yüksek hacimler elde etmeleri dikkat çekici. Ayrıca dünya genelinde, kripto paralarla ilgili düzenlemeler yapan ülkelerin sayısının bu yıl içinde artacağını öngörmekteyiz, ülkemizde de yakın zamanda düzenlemelerin somut sonuçlarını göreceğiz. Kurumsal bankalar da müşterilerine kripto paralara yatırım yapma olanağı sunma yolunda çeşitli stratejiler geliştirmekte ve ürünlerini piyasaya sürmektedir. Tüm bu gelişmeler ışığında, kripto para yatırımcısının artacağını ve yeni yatırım fırsatını değerlendirerek sektöre giriş yapmasını öngörüyoruz. 2024 yılının kripto paralar için oldukça olumlu geçeceğini söylemek mümkün. Bu olumlu etkinin 2025 yılında da devam etmesini bekliyoruz.
Ahmet Onur YEYGÜN / Bitci Borsa CEO'su
"Kısa vadeli düşüş sonrası yükseliş gelir"
Bitcoin'deki yükselişin temel nedenlerinden biri, ABD'nin Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından ocak ayında spot ETF'lerin onaylanması. Bu ETF'ler, bitcoin'e yatırımcı akışını hızlandırarak fiyat artışına katkı sağladı. Geçmişte ilk spot altın ETF'si piyasaya sürüldüğünde altın fiyatları uzun bir yükseliş dönemi yaşamıştı. Benzer bir etkinin bitcoin ETF'leri için de geçerli olabileceği düşünülüyor. Bu beklenti, yatırımcıların bitcoin'e ilgi göstermesine ve fiyatın yükselmesine neden oluyor. Bitcoin'deki yükselişin ikinci önemli nedeni ise FED'in faiz artırımlarını sona erdirdiği ve 2024'ün ilk çeyreğinde faiz indirimlerine gitme olasılığına dair artan beklentiler. Faiz artırımlarının sona ermesi ve faizlerin düşeceği beklentileri, yatırımcıların riskli varlıklara yönelmelerine neden oluyor. Bitcoin de bu riskli varlık sınıfına dahil edildiği için bu durumdan olumlu etkileniyor. Bitcoin ETF'lerinin onaylanmasıyla birlikte son dönemde kripto para piyasasındaki artışların yıl geneline de yayılacağını düşünüyorum. Kripto paralardaki artışları aynı zamanda FED'in faiz oranlarını düşürmesi de destekleyecektir. Kısa vadeli düşüş ve düzeltmeler sonrası yine FED'in para politikalarını gevşetme beklentisiyle birlikte yükselişe geçeceğini düşünüyorum.
Kafkas SÖNMEZ / Gate TR CEO'su ve Gate.io Küresel Büyüme Direktörü
"2024, Türkiye için regülasyon yılı olacak"
Kripto para ekosisteminin 2024'teki ilk başlığı bitcoin ETF'i oldu. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun (SEC) onayıyla birlikte kurumsal ve bireysel yatırımcıların doğrudan bitcoin alıp satmaları gerekmeden, düzenlenmiş bir finansal ürünle bitcoin tabanlı bir yatırım aracı kullanmalarına olanak tanındı. Bitcoin EFT'leri, kripto piyasası açısından güvenli zemin oluşturmak ile birlikte piyasaya milyarlarca dolarlık likidite girmesini sağladı. Bu kararla birlikte bitcoin'in genel anlamda kabul gören bir yatırım enstrümanına dönüşümü daha da hızlandı. Bitcoin ETF'inden sonra bitcoin'e erişim de arttı. Yapılan tahminlere göre, bitcoin ETF'ine bir yılın sonunda 14 milyar, ikinci yıl 27 milyar, üçüncü yılda ise 39 milyar dolar giriş öngörülüyor. Bu tahminler özellikle kurumsal yatırımcıların iştahını kabartıyor. İlerleyen dönemlerde diğer paritelerin ETF'lerinin onaylanması, piyasaya likidite girişiyle birlikte yükseliş yaşanmasını sağlayabilir. 2024, Türkiye için regülasyon yılı olacak. Türkiye'de tüm paydaşlarla birlikte oluşturulacak regülatif çerçevenin, yerel piyasayı canlandıracağına, küresel borsaların ilgisini çekeceğine ve kullanıcı güvenini pekiştireceğine inanıyorum.
Hao YANG / Bybit Finansal Ürünler Başkanı
"İki yıl boyunca yükseliş bekliyorum"
Önümüzdeki iki yıl boyunca bitcoin'de yükseliş bekliyorum, artan küresel likidite, merkez bankası kesinti döngülerinin sona ermesi, bitcoin ETF'si, bitcoin'i benimseyen devlet varlık fonları ve bitcoin'in yarılanması gibi pek çok rüzgar var. İkinci halving sonrası bitcoin 18 ay içinde yüzde 8.000'in üzerinde ralli yaptı ve üçüncü halving sonrası yüzde 560'ın üzerinde ralli yaparak Kasım 2021'de tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Kripto parada saklama çok önemli. Kripto, insanların varlıklarının anahtarlarını USB tipi bir cihazda çevrimdışı olarak saklayan "soğuk cüzdanlar" kullanarak varlıklarını kendi kendilerine saklamalarına olanak tanır. Bu cihazlar, hiç kimsenin kripto fonlarını kontrol edemeyeceği veya hack'leyemeyeceği anlamına gelir. Fonlara, yalnızca bireysel kullanıcıların bir işlemi bizzat imzalamasıyla erişilebilir. Bu, bireylerin servetleri üzerinde tam kontrole sahip oldukları ve herhangi bir üçüncü tarafa güvenmeleri gerekmediği anlamına gelir.
Derya TÜRKER / The Steve Group CEO'su
"Kurallar ve standartlar kurumsal yatırımcıyı çeker"
Kripto paraların benimsenmesindeki artış, genel olarak piyasalarda pozitif bir etkiye neden olduğu görülüyor. Kurumsal yatırımcıların ve şirketlerin kripto paralara olan ilgisi, bu alandaki yatırım ve kullanımı artırmak için önemli bir rol oynuyor. Kripto paralara yönelik regülasyon ve uyum, piyasalarda güven artırıcı bir etki yaratmakla birlikte belirgin kurallar ve standartlar, daha fazla kurumsal yatırımcıyı teşvik edecek bu durum daha fazla para akışı sağlayarak orta ölçekte pazarın büyümesiyle birlikte belirli ölçüde fiyatlara pozitif yansıyacak. Buna bağlı olarak kripto para projelerindeki teknolojik gelişmeler ve yenilikler, piyasalardaki ilgiyi artırırken buna birçok örnek verilebilir. IOTA gibi, nesnelerin interneti RWA gibi, gerçek dünya yatırımları gibi özellikle ölçeklendirme çözümleri ve kullanım kolaylığını artıran projeler, sektörün benimsenmesini teşvik edecek.
El Salvador'da nüfusun yüzde 12'si bitcoin ile alışveriş yapıyor
Yapılan son araştırmaya göre El Salvador'da; 2023'te yerel nüfusun yüzde 12'si, en az bir kez bitcoin kullanarak alışveriş yapmış. Ankete göre kullanıcıların neredeyse yarısı bir ila üç kez arasında bitcoin kullanmış, yüzde 20'si ise 10 kez veya daha fazla. Bitcoin ile yapılan harcamaların başında bakkal alışverişi ve süpermarket alışverişi gelirken, bitcoin kullanan Salvadorluların sayısında düşüş yaşandığı belirlendi. Ayrıca bitcoin'in yasal ihale olmasıyla ailelerinin yaşamında bir iyileşme hissedenlerin oranı arttı.
Bitcoin mi, bitcoin ETF almak mı daha iyi?
Borsada işlem gören fonlar, uzun yıllardır geleneksel finans dünyasının temel taşı oldu. Temelde, bir ETF bir varlık sepetini (veya bireyselini) temsil eder ve tıpkı normal bir hisse senedi gibi borsada işlem görür. Menkul kıymetler, emtialar veya diğer varlıklar dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere çeşitli varlık türlerinin fiyatını takip edebilir, birden fazla varlığı veya yalnızca bir varlığı takip edebilir (spot bitcoin ETF'de olduğu gibi). Bitcoin ETF'leri, bitcoin fiyatına maruz kalmak için geleneksel ve güvenli bir yatırım aracı sağlar. Ancak ETF'nin kendisi ile takip ettiği varlık arasında teknik bir fark var. ETF'nin kendisi bağımsız bir ürün olduğundan, kendine ait bir piyasası var ve onu destekleyen varlıktan bağımsız olarak işlem görüyor. Bu nedenle ETF fiyatı ile destekleyici ürünün net varlık değeri (NAV) arasında bir fark olabilir.
Bitcoin ETF'lerinin artıları;
Eksileri ise şöyle sıralanıyor;
Bitcoin'i doğrudan satın alma
ETF'lerin aksine bitcoin satın almak, ister bir borsadan ister P2P'den satın alın, size doğrudan bitcoin üzerinde sahiplik sağlar. Elbette Binance gibi bir borsa aracılığıyla satın alırsanız, kendinizi saklamayı düşünmelisiniz. Bu, bitcoin'nizi borsadan çıkarmanız ve özel anahtarları kontrol ettiğiniz Trezor veya Ledger gibi soğuk bir cüzdana aktarmanız gerektiği anlamına gelir. Bu aynı zamanda bazı sorumlulukları da beraberinde getiriyor. Kripto paranızı güvende tutmak, özellikle önceden deneyiminiz yoksa zorlu bir iş olabilir.
Yatırımcı nelere dikkat etmeli?
-Şu anda 22 binden fazla kripto para var, ancak bu paraların tümünün başarılı olma olasılığı oldukça düşük. Bu nedenle yatırımcılar bir projeyi seçerken ilk olarak projenin geliştiricilerine odaklanmalı.
-Eğer projenin arkasındaki ekip anonim değilse ve sektörde deneyimli kişilerden oluşuyorsa, bu proje yatırım yapmaya değer bir proje olarak düşünülebilir. Ancak, birçok proje yeterli yatırım çekemedikleri ve ilgi görmedikleri için ne kadar yetenekli olursa olsun ekip tarafından geliştirilen projeler başarısız olabilir.
-Bu nedenle yatırımcılar, projelerin aldığı yatırım miktarına ve bu yatırımı kimlerden aldığına dikkat etmelidir. Eğer bu iki aşama başarılı bir şekilde tamamlanmışsa, üçüncü aşamaya geçilmelidir.
-Bu aşamada, projelerin blockchain teknolojisini kullanarak sektörde veya gerçek dünyada hangi sorunları çözdüğüne odaklanmak önemli.
