PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Pandemi, Türk bankacılık sektöründe adeta bir dönüm noktası oldu. İlk zamanlar sadece virüs endişesiyle banka şubesine gitmekten çekinen müşteriler, daha sonra şubeye gitmeden cep telefonundan bir tuşla 7/24 bankacılık hizmetlerine erişmenin rahatlığına ve kolaylığına alıştı. Mobil kanalların kullanım oranının artmasının ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da dijital bankacılık, açık bankacılık ve servis bankacılığı gibi yeni düzenlemeleri hayata geçirerek sektörün önünde yeni ufuklar açtı.
Yeni düzenlemeler ile birlikte geleneksel bankacılık anlayışı da kökünden değişti. Şube bankacılığının ağır bastığı, bilgi paylaşımı ve iş birliklerine kapalı geleneksel bankacılık anlayışı, yerini müşteri odaklı, paylaşımcı, üçüncü parti iş birliklerine açık ve fiziksel sınırların kalktığı daha demokratik yeni nesil bankacılık anlayışına bırakıyor. Bu değişimle birlikte sektöre katılan yeni oyuncu sayısı da hızla arttı.
Son üç yıl içerisinde 16 banka kurulurken, yeni banka patronlarının dijital bankacılık ve yatırım bankacılığına odaklandığı dikkati çekiyor. BDDK'dan kuruluş izni alan 16 bankadan yedisi dijital bankacılık, dokuzu ise yatırım bankacılığı alanında hizmet vermeyi hedefliyor. Yatırım bankacılığı lisans başvurularında aracı kurumlar başı çekerken, dijital bankacılık alanında ise fintek şirketlerinin yanı sıra finans sektörü dışında faaliyet gösteren perakende, e-ticaret ve telekom şirketlerinin de yoğun ilgisi gözleniyor.
FİNANS SEKTÖRÜNE YENİ SOLUK
Dijital bankacılık alanında ilk harekete geçen ise Hayat Kimya ile Kastamonu Entegre A.Ş'nin yüzde 50-50 ortaklığı ile kurulan Hayat Finans Katılım Bankası oldu. Eylül ayı itibarıyla mobil ve internet bankacılığı üzerinden hizmet vermeye hazırlanan Hayat Finans Genel Müdürü Murat Ertem, finans sektörüne yeni bir soluk getirmek istediklerini belirtiyor. Ertem'e göre, dijitalleşmenin sektörler arası geçişkenliği tetiklediği bir süreçte BDDK'nın düzenlemeleri de dijital bankacılık alanında yatırımcılar açısından önemli fırsatlar sunuyor. Ertem, bankacılık sektörüne girişlerinin hikayesini ise kısaca şöyle aktarıyor:
"Dünya finansal olarak tek başına var olmanın zor olduğu bir yer, bireyler yaşamdan kopmadan finansal ihtiyacını karşılamak istiyor. Bugün dünyanın birçok noktasında son teknolojiye sahip üretim tesisleri ile ekonomiye ve istihdama katkı sağlayan, güçlü markaları ile dünyada 100'den fazla ülkede milyonlarca insana ulaşan Hayat Holding, bu alandaki ihtiyacı gördü ve finans teknolojileri aracılığıyla dünyanın paylaşıma olan ihtiyacını desteklemek için bankacılık sektörüne girerek gelecek vizyonunu pekiştirmek istedi. BDDK'nin 2022 yılında dijital bankacılık alanında çıkardığı yönetmeliğin ardından ilk müracaat eden kuruluşuz. Diğer geleneksel bankalardan farklı olarak sadece dijital kanallar üzerinden bankacılık hizmeti sunuyoruz."
GENİŞ KİTLELERE ULAŞACAK
Dijital bankacılığın yeni oyuncularından bir diğeri de TOM Katılım Bankası. English Home, Eve ve Memorial Sağlık Grubu gibi iştiraklere sahip olan Aydın Grup tarafından kurulan TOM Katılım Bankası da dijital perakende bankacılık alanında hizmet verecek. TOM Bank Kurucusu ve Genel Müdürü Onur Özkan, bankacılık hizmetlerinin daha fazla kişiye ulaşması amacıyla bu sektöre adım attıklarını vurgulayarak şöyle devam ediyor:
"Türkiye'de yüzde 20'den fazla kişi henüz hiçbir bankayla çalışmamakta. Öncelikli olarak bankacılığa erişimi olmayan daha önce bankacılık işlemi yapmamış kitleye ulaşarak onlara hizmet vermek istiyoruz. TOM Bank sayesinde müşteriler şubeye gitmeden, diğer kolay bankacılık hizmetlerinden, harcama fırsatlarından ve masrafsız, komisyonsuz, teminatsız 'veresiye kredi' imkanından yararlanabilecek. Birkaç dakika içinde limit oluşturulup kredi kullandırabilecek teknolojik altyapısı ile müşteriler nakit ihtiyaçlarını karşılayabilecek. İlk olarak A101 mağazalarında başladığımız bu uygulamalarımızı grup şirketlerimizden English Home, Eve mağazalarında da gerçekleştirmek üzere çalışmalara başladık. Önümüzdeki dönemde mikro finansman ve bankacılık faaliyetlerine erişim konusunda daha geniş kapsamda hizmet vermeyi planlıyoruz."
YABANCI SERMAYE İLGİSİ
Dijital bankacılığa fintek şirketlerinin de yatırım iştahı oldukça yüksek. Elektronik para kuruluşu FUPS, dijital mevduat bankacılığı yapmak amacıyla FUPS Bank AŞ'yi kurarken, fintek şirketi Colendi de aynı alanda bankacılık yapmak üzere BDDK'dan kuruluş izni aldı.
Ziraat Dinamik de Türkiye'de banka iştiraki olarak kuruluş iznini alan ilk dijital banka olurken, QNB Finansbank iştiraki Enpara.com da Enpara Bank ismiyle dijital mevduat bankası kuracak. Turkcell de dijital banka kuruluş izni için geçen yıl BDDK'ya başvuruda bulunmuştu.
Tabii Türk bankacılık sektörü şu sıralar sadece yerli sermayenin değil, yabancı yatırımcıların da radarında. Great East Capital (GEC) ile Malezyalı Boustead grubu tarafından Türkiye'de kurulan Kasa Katılım Bankası, dijital bankacılık, fintek ve İslami finans alanındaki uzmanlığını Türkiye ve çevre ülkelere taşımayı planlıyor.
Yabancı sermaye dijital bankacılığın yanı sıra yatırım bankacılığındaki fırsatları da yakından takip ediyor. Mart 2023 tarihinde Dubai merkezli Al Handal Grubu tarafından 600 milyon TL sermaye ile BDDK'dan kuruluş izni alan Asır Yatırım Bankası, Türkiye, Irak ve diğer bölgesel müşteriler arasında ticaret ve yatırım köprüsü olmayı hedefliyor. Türkiye'de turizm alanında yatırımları bulunan Çeçen asıllı Rus iş adamı İsmail Lepiev'in de kurucuları arasında yer aldığı SLM Yatırım Bankası da faaliyete geçmek için BDDK'dan onay bekliyor.
YATIRIM BANKACILIĞINA BÜYÜK İLGİ
Yatırım bankacılığına son yıllarda aracı kurumların da yoğun bir ilgisi söz konusu. BDDK uzun aradan sonra bu alandaki ilk lisansı, 2019 yılında Golden Global Yatırım Bankası'na vermişti. Mart 2020 tarihinde ise Doğan Holding'in D Yatırım Bankası kuruluş iznini aldı. Böylece 2005 yılında Dışbank'ı Fortis'e satan Doğan Holding yatırım bankası ile yeniden sektöre döndü.
Yatırım bankacılığının genel olarak bu kadar revaçta olması ise bankacılara göre pandemi döneminde hem dünyada hem Türkiye'de sermaye piyasalarına artan talepten kaynaklanıyor. Likidite bolluğu ve salgın döneminde ortaya çıkan yeni fırsatlar halka arzları coştururken, sermaye piyasalarına artan ilgi uzun zamandır kâr etmekte zorlanan aracı kurumların gelirleri ve kârlılığına yansıdı. Böylece sermayesi güçlü olanlar bu büyümeyi bir üst lige taşıyarak yatırım bankası kurmak için şu sıralar BDDK'nın kapısını çalıyor. Destek Yatırım, Hedef Yatırım, Tera Yatırım ve daha sonra unvanı Misyon Bank olarak değişen Inveo Yatırım Bankası, bu alandaki yatırımların son örnekleri. Ayrıca Ünlü Yatırım Holding'in de yatırım bankacılığı lisans başvurusu BDDK'da beklerken, seramik üretimi ve faktoring alanında hizmet veren Ali Ercan'ın kurucusu olduğu Q Yatırım Holding ise Q Yatırım Bankası adı altında bankacılık sektörüne giriş yaptı.
ODAK NOKTALARI YATIRIM VE DİJİTAL BANKACILIK
"Sermaye piyasalarına destek vereceğiz"
Hulusi HOROZOĞLU / Doğan Yatırım Bankası Genel Müdürü
Yatırım bankacılığı, Türkiye'nin dinamik ekonomisi ve büyüme potansiyeliyle uyumlu şekilde çeşitli fırsatlar sunuyor. Klasik bankacılık ürünleri dışında özellikle derinleşen sermaye piyasaları, şirketlerin lokal ve uluslararası rekabet güçlerini artırmalarına, büyüme hedeflerine uygun finansman sağlamak amacıyla daha fazla sermayeye ve finansal araçlara erişimlerine imkân tanıyor. Daha geniş coğrafyada yatırım bankacılığı, ekonomik büyümenin lokomotifi olan şirketlerin, organik ve inorganik stratejik fırsatları değerlendirerek bölgesel güçlü oyuncu olmalarına, Türkiye pazarına giriş fırsatlarını değerlendirmek isteyen yabancı yatırımcıların da stratejik hedeflerini gerçekleştirmelerine destek oluyor.
Türkiye'nin sermaye piyasaları, gelişmiş ekonomilere göre daha yeni olsa da hızla büyümeye devam ediyor. Dünya genelinde daha fazla çeşitlenmiş sermaye piyasaları bulunurken, Türkiye'nin potansiyelini tam manasıyla yansıtması hedefi çerçevesinde Doğan Yatırım Bankası olarak, sermaye piyasalarının derinleşmesi ve ürünlerin çeşitlenmesi açısından üzerimize düşen katkıyı sağlamak amacıyla çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Doğan Yatırım Bankası olarak Türkiye'nin büyümesine katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Özellikle Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Doğu Avrupa bölgelerinde güçlü bir oyuncu olma hedefiyle hızla ilerliyoruz.
"Prensibimiz birlikte kazan, birlikte paylaş!"
Murat ERTEM / Hayat Finans Genel Müdürü
Dijitale doğan bir banka olarak inovasyona önemli bir pay ayıracağız. Nerede olursanız olun mekândan bağımsız olarak herkesin finansal fırsatlara eşit şekilde ulaşabilmesini kolaylaştıracağız ve tüm süreçlerin pürüzsüz biçimde ilerlemesini sağlayacağız. Veriye dayalı karar alma süreçlerinde yetkinlik bizim için çok değerli. Amacımız müşterilerimize ve paydaşlarımıza her türlü bankacılık işlemini ihtiyaca özel önerilerle dijital olarak sunmak ve en iyi müşteri deneyimini farklı sektörlerle entegre bir şekilde yaşatmak. Arkamızda Türkiye tarihinin en önemli girişimcilik başarılarından biri olan Hayat Holding'in gücüyle dayanışma kültürüne inanan, müşterilerimizin yanında olmayı bilen, güvenilir, prensiplerinden şaşmayan, herkes için daha adil, kapsayıcı, daha şeffaf, daha anlaşılır, değer odaklı bankacılık prensipleriyle çalışan bir dijital banka olacağız.
Bankacılığın her alanında faaliyet gösterme hedefiyle dijital bir katılım bankası olarak "Birlikte kazan birlikte paylaş" prensibiyle üretimin ve reel sektörün sürdürülebilir büyümesi için çalışacağız. Bu noktada ticaret, sanayi ve ihracatın finansmanına odaklanacağız. Ancak bireysel ve KOBİ bankacılığında da özellikle finansman çeşitliliğimiz, mobilize paydaş ekosistemimiz ve teknolojik altyapımızla iddialı ürün ve hizmetler ortaya koyacağız. Dijitale doğan mobil DNA'mızla ister bir e-ticaret platformunda ister bir beyaz eşya mağazası veya otomobil bayisinde müşterilerimizin olduğu her yerde onlara 7/24 çözüm sunmaya odaklanacağız.
"Avrupa'nın ilk beş dijital bankasından biri olmak istiyoruz"
Onur ÖZKAN / T.O.M. BANK Kurucusu ve Genel Müdürü
İlk aşamada 'Kapsayıcılık ilkesi' doğrultusunda, etik ve şeffaf bankacılık vizyonuyla dijital ürün ve süreçlerle ülkemizde finansal hizmetlerin erişimini kolaylaştırmayı ve daha geniş bir kitleye ulaşmayı amaçlıyoruz. Gruba bağlı, Türkiye'nin dört bir yanına yayılan perakende noktalarının yaygınlığının verdiği güçle hareket edeceğiz. Orta vadede ise dünyanın lider ve en yenilikçi dijital bankalarından biri olmak vizyonuna paralel bir şekilde, bankanın en teknolojik halini oluşturmaya gayret ettik. Finansal hizmetlere erişimi kolaylaştırmak adına attığımız bu adımla dijital bankacılık alanında ülkemizde ses getirmeyi hedefliyoruz. Türkiye'yi yakın zamanda Avrupa'nın ilk beş dijital bankasından biri olarak temsil etme hayaliyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Amacımız beş yıl içinde bu hedefe ulaşarak ülkemizin gelişimine katkı sağlamak. Gerçekleştirdiğimiz çalışmalar, inovatif ürün ve hizmetlerimizle bu hedefe emin adımlarla ilerliyoruz.
Müşterilerimize özellikle bankacılık hizmetleri alanında önemli fırsatlar sunmayı amaçlıyoruz. Birkaç dakika içinde limit oluşturulup kredi kullandırabilecek teknolojik altyapımız ile müşteriler, kendilerine yürüme mesafesindeki grubumuza bağlı perakende noktalarından finansal ihtiyaçlarını karşılayabilecekler. Bunun yanı sıra sadece QR kod okutularak her türlü bankacılık işleminin yapılabilmesi de önümüzdeki dönemin planları arasında yer alıyor.
"Danışmanlık ve yatırım bankacılığı ürünlerimizle ön plana çıkacağız"
Deniz AKSU / Hedef Yatırım Bankası Genel Müdürü
Hedef Yatırım Bankası olarak; teknolojik altyapımız, grup şirketlerinin sinerjisi, yerel ve uluslararası piyasalar hakkındaki bilgimiz ve finansal hizmetler alanındaki deneyimimiz ile yenilikçi çözümleri, tüm paydaşlarımıza sürdürülebilir katma değer yaratmak misyonu ile sunmayı hedefliyoruz.
Amacımız butik kurumsal ve ticari bankacılık odaklı yaklaşımımız ile sektörde önemli bir oyuncu olmak. Kurumsal krediler, ticaret finansmanı, proje finansmanı, leasing, kamu özel sektör iş birliği projeleri, satın alma ve birleşmeler, kurumsal finansman, işletme sermayesi finansmanı, altın bankacılığı, satın alma finansmanı ve sermaye piyasaları ürünleri ve danışmanlık faaliyetleri ile müşterilerimize yüksek kalitede, hızlı ve eksiksiz hizmet sunmayı hedefliyoruz.
İhracata yönelik sektörler hedef sektörlerimizi oluşturuyor diyebiliriz. Kurumsal ve ticari bankacılıkta; üretim, ticaret, lojistik, enerji, telekom, turizm, inşaat, tarım, denizcilik ve yazılım gibi sektörlerde varlık finansmanı, yatırım finansmanı, varlık yönetiminde para piyasaları ile sermaye piyasaları ürünlerinde çok yoğun çalışacağız. Bankacılık hizmetleri verdiğimiz firmaların sermaye piyasalarına erişimi ve faaliyetlerinin sermaye piyasalarındaki uygun ürünler tarafından desteklenmesi için danışmanlık ve yatırım bankacılığı ürünlerimiz ile ön plana çıkacağız.
"Küresel bir oyuncu olma yolunda ilerleyeceğiz"
Bülent TEKMEN / Colendi Kurucu Ortağı ve CEO'su
Dijital mevduat bankası kuruluş izni almaktan ve platformlarımız ve kullanıcılarımız için bankacılığa yeni bir bakış açısı ve erişilebilirlik düzeyi getirmekten dolayı heyecan duyuyoruz.
Öncü finansal teknolojiler geliştiren Colendi, ColendiBank ile dijital mevduat ve servis bankacılığı ile erişilebilen finansal ürün ve hizmetler sağlayacak. Teknoloji odaklı yenilikçi ürünler, yeni nesil, benzersiz ve kişiselleştirilmiş kullanıcı deneyimi sunmayı amaçlıyoruz. Tüm servislerini ihraç etmek için kendi teknolojisini üreten ColendiBank, Türkiye'nin güçlü bankacılık altyapısı ve regülasyonları ile hızla küresel bir oyuncu olma yolunda ilerleyecek.
'Şimdi Al, Sonra Öde', menkul kıymetler ve sigorta ürünleri gibi geniş bir alanda hizmet verme gücüne sahip olan Colendi ekosistemi, bundan sonra ColendiBank ile dijital bankacılık hizmetleri de sağlayarak kullanıcılarının finansal ihtiyaçlarını uçtan uca karşılayacak. 18 milyon kullanıcıya sahip olan, Turkcell (Paycell), Migros (MoneyPay) ve Limak Holding gibi büyük markalarla iş birliği yapan Colendi, bölgedeki en ciddi yatırım alan fintek oyuncularından biri. ColendiBank'ın hayata geçmesiyle birlikte 1 milyar kullanıcıya ulaşma ve en yenilikçi küresel finans teknolojileri oyuncusunu yaratma yönündeki iddialı vizyonumuza hızla ulaşacağız. ColendiBank'ın arkasında Colendi ve SETL gibi iki fintek devinin olduğunu hatırlatarak küresel bir oyuncu olma hedefinin çok kısa sürede gerçekleşeceğine inanıyoruz.
