PARA TEKNOLOJİ/ ÜRÜN DİRİER Türkiye'de hem e-ticarette hem de klasik ticarette kartlı ödemelerin aldığı pay her geçen gün artıyor. BKM'nin verilerine göre internetten yapılan kartlı ödemelerin aylık hacmi 100 milyar TL'ye, toplam içindeki payı da yüzde 26'ya yükselmiş durumda. Bu veriler Türkiye'deki ödemeler sektörünün hız kesmeden daha da büyüyeceğinin ispatı niteliğinde. Açık bankacılık ve gömülü finans uygulamalarındaki gelişimi ve yaygınlaşma potansiyelini de hesaba kattığımızda, önümüzdeki dönemde dünyada ve Türkiye'de özellikle alışveriş alanında fiziksel ve dijital dünyanın birbirine daha fazla yakınlaştığına şahitlik edeceğiz. Kullanıcılar hem mağazalar hem de internet üzerinden alışverişlerinin ödemelerini daha önceden belirledikleri yöntemlerle çok daha kolay ve temassız şekilde tamamlarken, iş yerleri de tahsil ettikleri ödemeleri çok daha rahat yönetebilir hale geliyor. Sektör paydaşları ödeme teknolojilerinin önümüzdeki 5 yıl içinde ne yöne doğru evrileceğini masaya yatırdı. İşte önümüzdeki yıllarda daha görünür olacak sektör trendleri…
GELENEKSEL BANKALARIN YERİNİ NEOBANK'LAR ALACAK
Octet Türkiye Genel Müdürü Derya Ekemen Fidan'a göre önümüzdeki yıllarda geleneksel bankaların yerini Neobank'lar alacak. Önümüzdeki beş yıl içinde sadece ödeme teknolojileri değil, tüm finansal ürünler teknoloji ile birleşecek ve geleneksel uygulamaların yerini alacak. Böylece mevcutta geleneksel yollarla ilerleyen ürün ve hizmetler de günlük finansal rutinlerimizin bir parçası haline gelecek. Bu sayede, sermaye ve borç fonlarına erişimin çok daha kolaylaşarak etkinleşeceğini ve yaygınlaşacağını ifade eden Ekemen şunları aktarıyor: "A Bankası, B Bankası ilişkisinden ziyade çoklu banka ilişkileri tek bir platformdan sürdürülebilecek ve daha şeffaf hale gelecek. Bu gelişmelerden de daha çok KOBİ'ler yararlanacak. 5 yıl ve sonrasını düşündüğümüzde ise geleneksel bankaların yerini zaman ve mekandan bağımsız ulaşılabilen Neobank'ların alacağını öngörüyoruz. Neobank'lar sadece bireysel bankacılık ürünlerinde değil, ticari ve KOBİ bankacılığı ürünlerinde de derinleşeceği için tercih edilecek. Diğer yandan global anlamda nakitsiz ekonominin (Cashless Economy) yaygınlaşacağını özellikle kripto paralara getirilecek düzenlemeler veya kamulaştırmalar ile ekonomi bileşenlerinin dönüştüğünü göreceğiz. Tedarikçiden tüketiciye kadar olan para akışları tek bir platformdan yönetileceği için, global tedarik zincirleri daha güvenli ve etkin çalışmaya başlayacak."
ÖDEMELER HİÇ OLMADIĞI KADAR GÖRÜNMEZ OLACAK
Ödemelerin hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde görünmez olacağı bir 5 yıla girdiğimizi belirten Lidio ve Mobilexpress CEO'su Emre Güzer, "Dün finansal teknoloji girişimleri bu değişime öncülük ederken bugün bankacılık, hatta fintek dışında faaliyet gösteren teknoloji şirketlerinin büyük birer ödeme şirketine evrildiklerine tanıklık edeceğiz. Bu şirketler halihazırda tamamlayıcı bir servis olarak bugün üzerinde çalıştıkları ödemeler dünyasında spin off şirketler kurarak sadece kendi içlerindeki konulara değil, dışarıdaki pazara da açılmanın yollarını arayacaklar ve nispeten daha sınırlı alana etki edebilen fintek şirketlerine karşı çok daha tehlikeli rakipler olacaklar. Bugün bile birçok örneğine rastlayabilmek mümkün bunun" diyor.
FİNANS FİRMALARI TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNE DÖNÜŞECEK
Hem perakende sektörü hem de B2B iş yapan firmaların ticareti beklenenin çok daha ötesinde bir hızla dijital ortama taşıdıklarına işaret eden N Kolay Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu Genel Müdürü Haluk Yum'un aktardıklarına göre, e-ticaret geçtiğimiz son iki yılda, 6-7 yılda kat edeceği mesafeyi aldı. Yakın zamana kadar kartlı ödemeleri konuşurken artık QR'ın ödeme sistemlerindeki yerini veya giyilebilir teknolojilerle ödeme yapabilmenin ne denli ilgi göreceğini konuşmaya başladık. Hem süreçlerin hem de paranın daha fazla dijitalleşmesinin, ödeme teknolojilerini daha çok ön plana çıkaracağını belirten Yum, "Finansın birkaç adım daha ön planda olduğu finans ve teknoloji birlikteliğinde, rekabetin getirdiği zorunlulukla teknolojinin daha ön plana çıkmasını ve finans firmalarının daha fazla teknoloji firmasına dönüştürmesini bekleyebiliriz. Ya da Google Pay ve Amazon Pay'de olduğu gibi teknoloji firmalarını finans sistemine daha çok yatırım yapmaya yöneltmesi de kaçınılmaz görünüyor. Ama her hâlükârda, ticaretin tüm aşamalarında daha yeni ve pratik ödeme teknolojilerini deneyimleyeceğimizi söylemeliyim" diye konuşuyor.
SKORLAMALARI DAHA DEMOKRATİK HALE GETİRME POTANSİYELİNE SAHİP
Pandemi döneminin "basit" olarak görünen QR teknolojisinin bile ne kadar değerli ve ihtiyaca yönelik olduğunu gösterdiğini ifade eden Ozan Elektronik Para CEO'su Ömer Suner'e göre, bu bağlamda her şeyden önce ödeme yöntemlerinin de mobilizasyona daha yardımcı olacak ve yıllardır alışılmış yöntemlerden olan fiziki kartların ve fiziki ödeme cihazlarının gittikçe daha mobil odaklı hale gelecek. Bu teknolojilerin özellikle skorlamaları çok daha demokratik hale getirme potansiyeline sahip olduğu için yakın gelecekte daha yaygın olarak kullanılacaklarını öngördüğünü ifade eden Suner, "Bankacılık ve finans sektörünü yakından ilgilendiren konulardan biri de açık bankacılık. Bu uygulama müşterilere finansal bilgileri ve varlıklarının yönetimi ile ilgili kolaylıklar tanıyor, finansal alanda birden fazla seçim ve kontrol imkanı sağlıyor, aynı zamanda şirketlere de farklı ve yenilikçi servisler sunuyor. Açık bankacılık uygulamaları yaygınlaştıkça finteklerin de finansal ekosistemdeki rolü genişleyecek" diyor.
KONTROL EDİLEBİLİR BİR EKONOMİK DÜZEN ANLAMINA GELİYOR
API bankacılığı regülasyonlarının gelişmesi ile birlikte artık tüm finansal kuruluşların ödeme altyapılarının tek bir uygulama ile yönetilebilir hale geldiğini belirten Architecht Dijital Bankacılık ve Ödeme Sistemlerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Zeynep Yasemin Tekşen Altaş, "Önümüzdeki süreçlerde henüz bankacılık/ödeme dünyasına girmemiş bireyler ve kurumlar da bu yapıya dahil olacak. Bu durum ülkeler adına daha kontrol edilebilir bir ekonomik düzen anlamına geliyor. Diğer tarafta önümüzdeki teknolojik gelişmeler, mobil cihazların da kullanımını azaltıp, biyometrik ödeme çözümleri ve çeşitli giyilebilir veya tanımlanabilir ödeme çözümlerinin kullanımını artıracağını gösteriyor. Eş zamanlı olarak, daha aktif ve hızlı hareket edebilen küçük ödeme kuruluşları, bankalara karşı daha kullanılır hale gelecektir" diyor. Bu durumda servis bankacılığı altyapısını geliştiren bankaların da daha avantajlı hale geleceğine işaret eden Altaş şunları aktarıyor: "Bununla birlikte gücü olan hükümetler; tüm dünyada kullanılabilen EMV teknolojisine hâkim regülatörlerin maliyetini ve kural baskısını azaltmak için kendi yerel ödeme çözümlerini kullanma noktasında agresif hareket edeceklerdir. Ancak, takas ve harcama itirazı bakımından dünyada en güvenilir görünen bu yapılar, uluslararası işlemler için uzun bir süre daha kullanıma devam edecektir. Bu süreci, benzer güvenilirlik seviyesinde ve daha ucuz işletebilen uluslararası kurumlar, daha önde yönetme imkanı bulacaktır."
SEKTÖRE GÖMÜLÜ FİNANS VE İKLİM DEĞİŞİMİ YÖN VERECEK
Payten Türkiye Ülke Müdürü ve Paratika CEO'su Burak Kutlu, yakın geleceğin ödeme trendleri hakkında şu bilgileri paylaşıyor: "Bunlardan ilki sürdürülebilirlik. İklim değişikliği, yenilenebilir enerjiler, sürdürülebilirlik kavramları hayatımızın her noktasında gündemimizde yer alıyor. Ödemeler dünyasında da durum aynı şekilde, tüketiciler sürdürülebilir ödeme yöntemlerine yöneliyor. Diğeri ise gömülü finans. Bir finansal hizmetler teknolojisi grubu olan FIS tarafından hazırlanan rapora göre; tüketici trendinin kart tabanlı işlemlerden daha sürdürülebilir olan hesap ve QR tabanlı işlemlere doğru evrilmesi ile dijital cüzdanların 2024 yılına kadar küresel e-ticaret ödemelerinin yarısından fazlasını oluşturacağı tahmin ediliyor. Statista'ya göre ise 2023 yılı sonunda dijital ödemelerin toplam küresel işlem hacminin 9,68 trilyon dolara ulaşacağı öngörülüyor. Pandemi sonrasında karşılaşılan küresel ekonomik yavaşlamanın tüketicilerin gündelik yaşamına etki etmesiyle birlikte, önümüzdeki yıl en dikkat çekici büyümelerden birinin gömülü finans modeli BNPL'de olması bekleniyor. Diğer bir deyişle 'Şimdi Al Sonra Öde' işlemlerde bir artış göreceğiz. Global Embedded Finance Market raporuna göre gömülü finans 2023 yılı sonunda tüm dünyada 241 milyar dolarlık bir hacme ulaşacak. 2029 yılında bu hacmin 776 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. P2P ve B2B ödemeler de 2023 ve sonrasında başka bir trend olacak. B2B (ticari) ödemelerdeki değişim yeni bir dijital dönüşüm dalgası yaratacak. Daha hızlı, güvenli ve esnek online ödeme sunan B2B işletmelerin sayısı artacak. İşletmelerin dijital ödeme yapma ve alma tercihleri yaygınlaştıkça, B2B online işlem hacimleri artacak ve beraberinde küresel B2B pazarı daha da büyüyecek. İşletmeler küresel operasyonlarını artırdıkça da sınır ötesi online ödemeler de büyüme kaydedecek diğer bir alan olarak karşımıza çıkacak."
YERLİ ŞİRKETLER ÜLKE SINIRLARI DIŞINA TAŞINACAK
Özellikle globalde, dijital cüzdan ve ön ödemeli kart kullanım oranlarının oldukça arttığını söyleyen Sipay CEO'su Semih Muşabak, "Sektörel açıdan baktığımızda yerli fintek şirketlerinin 5 yıl içerisinde inovatif ürünlerini global iş birlikleriyle ülke sınırları dışına taşıyacağını öngörüyoruz. Öte yandan ödeme sistemlerinin geleceğine baktığımızda ise retina ile ödeme yapılabilmesi gibi cüzdanların benzersiz eşleşmelerle mümkün olduğu bir teknolojinin yanı sıra giyilebilir teknolojiye doğru evrilen bir gelişim söz konusu. Günümüzde teknolojiyi akıllı telefonlar ve uygulamalarla eşleştiriyoruz. Bir sonraki adımda ise bireylerin yanında telefonu olmadan da ödeme yapabilmelerine imkân tanıyan teknolojilere daha fazla yatırım yapılacağını öngörüyoruz" diyor.
NAKİTSİZ TOPLUM
Teknolojinin giderek artan bir hızda benimsenmesi ve müşteri davranışlarının değişmesi nedeniyle, geleneksel finansal kurumların finteklerle rekabet edebilmek için sürece uyum sağlamak zorunda kalacağını ifade eden Wamo Kurucusu Yankı Önen, bireylerin dijital finansal hizmetler kullanmaya eğilimi arttıkça, finteklerin, bankaların öncelikli alanı olan daha sofistike finansal ürün ve hizmetler de sunabileceğine inanıyor. Dolayısıyla önümüzdeki beş yıl içinde fintek sektörünün hızla büyümeye devam etmesini ve finansal alanda çıkaracağı yeni enstrümanlarla daha da önemli bir hale gelmesini bekleyen Önen, "Ödeme sistemlerinin de önümüzdeki 5 yıl içinde ciddi değişikliklere uğrayacağını; dijital ve mobil tabanlı çözümlere doğru kayacağını söyleyebiliriz. Bu çözümler bireyler ve işletmeler arasında daha hızlı ve güvenli işlem yapma imkânı sunacak. Buna ek olarak nakitsiz toplum yönündeki trendin hızla ivme kazanmasıyla hükümetlerin ve merkez bankalarının dijital para birimlerinin potansiyelini keşfedeceklerini düşünüyoruz. Ayrıca, ödeme sistemlerinde kimlik doğrulama ve yetkilendirme için biyometrik, parmak izi, yüz tanıma gibi denetimlerin kullanımının daha da yaygınlaşmasını ve böylece ödeme sürecinin daha kolay ve güvenli hale gelmesini ümit ediyoruz" diye konuşuyor.
"GÖRÜNMEZ FİNANS TRENDİ HIZLI İLERLİYOR"
Adem AYKIN/ Birleşik Ödeme Türkiye Ülke Müdürü
Fintek 2.0 ile birlikte ödeme yöntemleri, cep telefonundaki bir uygulama ya da dijital cüzdan üzerinden ilerleyecek bir döneme dönüşüyor. Hatta bunun bir sonraki adımında ödeme yaptığınızı dahi anlamadan, mağazan çıkıp gideceğiniz uygulamaların yaygınlaşacağını düşünüyorum. Görünmez finans dediğimiz; yıllar önce 'Fintech as a Service' yaklaşımıyla çalışmalarına başladığımız trendin hızlıca ilerlediğini görüyoruz. Görünmez finans ödeme yöntemlerini çeşitlendirerek, mikro kredi, şimdi al sonra öde, sepetini paylaş gibi seçeneklerle hayatımızı renklendiriyor. Bunun yanı sıra Fintek teknolojilerinin parayı demokratikleştirmesi ile azınlıkların finansal erişimi artacak. Açık Bankacılık uygulamaları ise 2023'ün ilk ayında hayatımıza girmeye başladı. Hali hazırda birden çok banka hesabımızı tek bir ekranda görebildiğimiz şekilde karşımıza çıkan bu uygulama, önümüzdeki yıllar için çok daha fazlasını vadediyor.
"ÇİPLİ DOĞRUDAN ÖDEME SİSTEMLERİ GELİŞECEK"
Koray BAHAR/ TOBB Finansal Teknolojiler Meclis Başkanı, Figopara Kurucu Ortağı ve CEO'su
Blockchain ve kripto para birimleri ile sunulan stabilcoinin yanı sıra merkez bankalarının dijital para adımları yeni ödeme teknolojilerinin gelişiminin önünün açık olduğunu gösteriyor. Ayrıca NFC (yakın alan iletişimi) gibi mevcut teknolojilerdeki gelişmelere ek olarak çipli doğrudan ödeme sistemlerinin gelişimine de önümüzdeki yıllarda şahit olacağız. Yine son dönemde hayatımıza giren QR kod ile ödeme, dijital cüzdanlar gibi temassız ödeme seçenekleri geleneksel yöntemlere kıyasla önümüzdeki yıllarda giderek yaygınlaşacak. Tüketiciler günümüzde birden çok kanaldan alışveriş yapıyor ve bu alışkanlık giderek artıyor. Önümüzdeki dönemde bireyler alışverişlerini mağaza içi, çevrimiçi ve mobil platformlarda güvenli biçimde aynı anda yapmak isteyecek ve ödeme sistemleri de buna hızlı bir adaptasyon sağlayacak.
"BEYAZ ETİKET BANKACILIK MODELİ YAKIN GELECEĞİN TRENDLERİNDEN"
Hasan KAYA/ Dgpays Genel Müdürü
Girişimcilerin belirli bir bedel karşılığında servis bankalarının bünyesindeki bankacılık altyapısını ve faaliyet iznini kullanarak piyasaya yeni ürün ve hizmetler sunduğu "white-label – beyaz etiket" bankacılık modeli, her sektör veya büyüklükteki işletmenin küresel bir ödeme ağ geçidini kolayca oluşturabilmesini sağladığı için yakın geleceğin fintek trendleri arasında yer alıyor. Kaçınılmaz olan bir diğer gelişme alanı da finansal verilerin üçüncü parti kuruluşlarla paylaşıldığı bir hizmet modeli olan "Open Banking" (Açık Bankacılık) olacak. Bu çerçevede geliştirilen arayüzler ile daha şeffaf, kolay ve yenilikçi bankacılık hizmetleri ortaya konulacak. Son yıllarda lisan işleme ve anlama alanında yaşanan gelişmelerin de etkisiyle online bankacılıkta geliştirilen teknolojilerden biri olarak sesli ödeme teknolojisinin de önemli bir fintek trendi olacağını da eklemek gerekiyor.
"FİNANSAL TEKNOLOJİLERDE YAPAY ZEKâNIN ROLÜ ARTIYOR"
Emin Can YILMAZ/ Param Kurucu ve CEO'su
Ödeme sistemleri arasında, temassız ve mobil ödeme yükselişini sürdürecek. Özellikle pandemi sürecinde, e-ticaret pazarına paralel bir şekilde ön ödemeli kartların artış trendi de hızlandı. Tüm işlemlerini online olarak gerçekleştirebilmek isteyen kullanıcılar, ön ödemeli kartların avantajlarından yoğun olarak faydalanmaya başladı. Bankalara ihtiyaç olmadan kullanıcıları finansal hizmetlerle buluşturan ön ödemeli kart sektörü büyümeye devam ediyor. Finansal teknolojilerde yapay zekânın rolü artarken, dijital cüzdanlar daha da yaygınlaşıyor. 'Şimdi Al, Sonra Öde' dijital alışveriş kredisi modeli, nakitsiz dünyayı büyüten global trendlerden biri. 'Şimdi Al, Sonra Öde' modeline Türkiye'de Kredim markamızla öncülük yapıyoruz. Finansal alanda sınırları kaldıran Açık Bankacılık hizmetlerine olan ilgi de artıyor.
