BDDK'nın verilerine göre, bireysel kredilerin ve kredi kartlarının toplam kredilere oranının, uzun bir aradan sonra 2022'de yüzde 20'nin altına düştüğü görülüyor. Özellikle bireysel kredilerde seçici davranan bankalar, kişisel finans geçmişini bankacılık verileriyle ifade eden kredi notunun düşük olduğu bireylerin taleplerini kabul etmezken, birçok kişi kredi notunu nasıl yükselteceği konusunda araştırma yapıyor.
Kişilerin finansal davranışlarına bağlı olarak zaman içinde değişiklik gösteren kredi notunun yalnızca kredi kullanırken değil alışveriş yaparken de önemli bir kriter olduğuna dikkat çeken finansal danışmanlık hizmeti notunkac.com Genel Müdürü Uğur Çoban konuya dair şu açıklamada bulunuyor: "Kredi notu, yalnızca kredi başvurularında değil, ev, araç kiralarken veya elektronik ve beyaz eşya satın alırken de değerlendirilen bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Bankalar ise kredi notunu hesaplarken bireysel hesapları yakın markaja alıyor. Bankalardaki ödeme düzenleri, borç durumu, kullanılan krediler, kredi kartının limiti gibi işlemler takip ediliyor. Mevcut ekonomik koşullarda sabit ödeme düzenlerine sahip olmayan kişiler ise gerek yatırımlarında gerekse alışverişlerinde kolaylık sağlamak için kredi notunu yükseltecek başka formüller arıyor. Biz de uzman ekibimizin hazırladığı raporlarla bireylerin kredi notunu nasıl yükselteceklerini saptamanın yanı sıra onlar için finansal bir yol haritası oluşturuyoruz."
ÇOK SAYIDA KREDİ BAŞVURUSU YAPMAK KREDİ NOTUNU DÜŞÜRÜYOR
Finansal hizmetler danışmanlığı kapsamında bireylere önce kredi notunu düşüren sebepler hakkında bilgi verdiklerini söyleyen Uğur Çoban, "Kredi notunu düşüren birçok sebep bulunuyor. Bunların ilk sırasında kredi borçlarını ödememek veya taksit biriktirmek, kredi kartı ödemelerini zamanında yapmamak, kredili mevduat hesabında borç bırakmak, kredi kartı toplam limitinin neredeyse hepsini kullanmak, bankayla davalık olmak, sürekli kredi kullanmak veya kredi kartı başvurusunda bulunmak gibi unsurlar yer alıyor. Biz de bahsettiğimiz her kriteri göz önünde bulundurarak, uzman ekiplerimizle birlikte kişiye özel tavsiyeler içeren aylık risk raporu sunarak bu sorunlara çözüm üretiyoruz" diyor.
TİCARİ KREDİ KULLANIMI ARTACAK
Türkiye'de ticari kredi faizlerinin; Merkez Bankası'nın aldığı makro önlemler ve faiz indirimleri ile gerilemeye devam ettiğinin altını çizen yönetim danışmanı Çiğdem Güven ise, politika faizlerinde gerilemenin yıl sonuna kadar devam etmesinin beklendiğini söylüyor. Güven, "Uzun vadeli enflasyon oranlarının gerilemesi ile birlikte ticari kredi kullanımlarının artması bekleniyor" diyor.
Eurozone bölgesinde Ağustos 2022'de yıllık enflasyon oranı yüzde 9.1, Ekim 2022'de ise bu oran yüzde 10.7'ye yükselmiş durumda. Avrupa'da görülen yüksek enflasyon rakamları neticesinde resesyon söz konusu. Rusya-Ukrayna arasında yaşanan ve 8 aydır devam eden savaşın etkisiyle Avrupa enerji piyasalarında da önemli bir daralma gerçekleşiyor. Bu daralmanın özellikle Almanya için ekonomik aktivitelerde önemli bir düşüşe neden olabileceği görüşünde olan finans kökenli yönetim danışmanı Çiğdem Güven, "Avrupa'da yaşanan resesyon ile birlikte Avrupa Merkez Bankası'nın faiz kararları etkilenecektir. Avrupa Merkez Bankası'nın Şubat 2023'e kadar faiz artışını sürdürmesi ve yüzde 3'e çıkarması devamında artışı sonlandırması bekleniyor" diyor.
POLİTİKA FAİZLERİNDE GERİLEME SÜRÜYOR
Türkiye'de ise ticari kredi faizleri; Merkez Bankası'nın aldığı makro önlemler ve faiz indirimleri ile gerilemeye devam ediyor. Merkez Bankası Ekim 2022'de politika faizini düşürerek yüzde 12'ten yüzde 10.5 oranına çekti. Politika faizlerinde ise gerilemenin yıl sonuna kadar devam etmesinin beklendiğini ifade eden Güven, şunları anlatıyor: "Bankaların ticari kredi kullandırımlarında maliyetleri yükseldi. Enflasyonist ortamda bankaların ticari kredi kullandırımlarında daha seçici olduğu gözlemleniyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu raporunda Ocak 2022 ticari ve diğer kredi kullanım tutarı 3.9 trilyon TL, Ağustos 2022 5.3 trilyon TL, Kasım 2022'de ise 5.6 trilyon TL." dir. Yüzde 85.51 enflasyon oranı ve bankaların ticari kredi kullandırım maliyetleri kredi rakamlarını etkilemekte. Son yapılan düzenlemelere göre bağımsız denetimlerce bilançosu yapılmamış, döviz varlığı bulunan firmaların kredi kullanımındaki düzenlemeler de ticari kredi kullanım tutarını etkiliyor. Uzun vadeli enflasyon oranlarının gerilemesi ile birlikte ticari kredi kullanımlarının artması bekleniyor."
BANKALARIN KREDİ MALİYETLERİ ARTTI
Politika faizi indirimi ile kredi faizi oranları da geriliyor. Bu durum ticari kredi faizlerinin de düşmesine neden oluyor. Merkez Bankası'nın yıl sonuna kadar politika faiz indirim döngüsünü sürdürmesinin beklendiğini ifade eden Güven, şunları ekliyor: "Bankaların ticari kredi kullandırım maliyetleri yükseldi. Enflasyonist ortamda bankaların ticari kredi kullandırımlarında daha seçici olduğu gözlemleniyor. Ancak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun Kasım ayının ilk haftasında yayınladığı rapora göre ticari kredi kullanım Ekim ayına göre 21 milyar 668 milyon lira artmıştır."
KREDİLER FATURA İBRAZINA BAĞLANDI
Kasım 2022 itibariyle KOBİ'lerin kredi kullanımlarının tamamı, fatura ibrazına bağlanmış bulunuyor. Dolayısıyla ticari faaliyetlerin faturalarının ibrazının önemli olduğuna vurgu yapan Güven, "KOSGEB, Eximbank, KGF, İGE, TCMB Reeskont kredilerini, bankaların KOBİ'ler için sundukları finansman kaynaklarını ve güncel düzenlemeleri yakından takip etmeliler. Pazar analizi ve müşteri çeşitliliği KOBİ'ler açısından oldukça önemli. Uzun vadede iş maliyetlerini düşürmek için dijitalleşme ve teknoloji konusunda yatırımlar da oldukça kritik. Gerek yurtiçi pazar gerekse yurtdışı pazar açısından sürdürülebilirlik konusu ile ilgili çalışmalarını tamamlamalılar. Sermaye her dönemde olduğu gibi bu dönemde de önemli" diye konuşuyor.
