PARA BİLİM/ ÜRÜN DİRİER Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom'un sağlık teknolojileri biriminin bir parçası olan V/O Isotop A.Ş, 2023 yılında yıllık izotop ürünleri ihracatını yüzde 15 artırdı. İhracat artışı, Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Bağımsız Devletler Topluluğu'na üye ülkelerdeki müşterilerle imzalanan anlaşmalarla sağlandı. Özellikle Çin ve Hindistan'daki işletmelerle yapılan anlaşmalar sayesinde bu ülkelerdeki gelir, sırasıyla bir buçuk ve üç kat arttı.
İzotop ürünlerinin tedarik coğrafyası da genişledi. Yıllar sonra, bir grup kobalt-60 bazlı Rus ürünü Orta Doğu'daki ışınlama merkezlerine teslim edildi. Teknesyum-99 jeneratörü Macrotech'in Belarus'a ve Rus yapımı galyum-68 jeneratörünün Kazakistan'a kesintisiz tedariki sağlandı.
Latin Amerika ülkeleriyle iş birliği de genişletildi. Ocak 2024'te Küba'daki klinikler, kardiyovasküler ve onkolojik hastalıkları tespit etmek için kullanılan tanıya yönelik molibden-99 izotopu ve tiroid hastalıklarının teşhis ve tedavisi için kullanılan ve kişiye özel tedaviyi temel alan teranostik izotop iyot-131'in ilk düzenli teminine başladı. 2023 yılında Brezilya ile de tıbbi ürünlerin tedariki için 5 yıllık bir sözleşme imzalanmıştı.
V/O Isotop A.Ş Genel Müdürü Maxim Kushnarev konuyla ilgili olarak şunları kaydetti: "Yeni ortaklarla iş birliğinin geliştirilmesi ve bu bölgelere hayat kurtaran izotopların tedarik edilmeye başlaması, uzmanlaşmış tıbbi bakıma erişimi iyileştirecek ve yüz binlerce hayatın kurtarılmasına yardımcı olacaktır."
Rosatom'un ürettiği izotop kanser hastalarına umut oldu
Nükleer tıp dünyasındaki gelişmeler pek çok hastaya umut ışığı oldu. Prostat kanserine yakalanmış hastalara uygulanan lutesyum-177 tedavisi olumlu sonuçlar verdi.
Tedavi, Rusya Federal Tıbbi ve Biyolojik Ajansı'na bağlı Federal Radyoloji ve Onkoloji Araştırma ve Klinik Merkezi'nde (FRCCRO) uygulandı. Nöroendokrin tümörlerin ve prostat kanserinin tedavisi için lutesyum-177 içeren bir madde, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom'un araştırma bölümünün bir parçası olan Nükleer Reaktörler Araştırma Enstitüsü'nün (RIAR) uyguladığı teknoloji kullanılarak geliştirildi. Radyofarmasötik, kalite kontrolünün tüm aşamalarını geçti.
Rosatom, Lutesyum-177 izotopunu her türünü üretebilen dünya üzerindeki tek kuruluş olarak öne çıkıyor. İlacı geliştirenlerden RIAR Radyonüklid Kaynaklar ve Maddeler Başkanı Oleg Andreev, "İlk içerik üreticisi olarak, Rus tıbbi kurumlarının tüm ihtiyaçlarını karşılayabiliyor ve aldığımız tüm siparişleri zamanında karşılayabiliyoruz" dedi. Rusya'da radyofarmasötikler dört tıp merkezine tedarik ediliyor.
Nükleer Tıp Merkezi Başkanı ve FRCCRO'da radyolog olan Pyotr Sychev'e göre tedavi etkili oldu ve hastaların hiçbirinde yan etkiye rastlanmadı.
Tedavi, doktorların öncelikle hastanın herhangi bir yan etki yaşamadığından emin olması ve ardından ilacı damardan enjekte etmesiyle uygulanıyor. İlaç iki ayda bir veriliyor. Konuyla ilgili olarak Peter Sychev, "Hastalarımız tedavinin ilk kürünü tamamladı ve tümünün kanında prostat spesifik antijen proteini seviyesinde düşüş gözlendi. İyi durumdalar" dedi.
Rosatom'un izotop ürünleri tedarik eden yan kuruluşu V/O Izotop'un CEO'su Maxim Kushnarev'in Vestnik Atomproma dergisine verdiği demeçte belirttiği üzere, lutesyum-177 tıbbi izotopu 2021'den bu yana Brezilya'ya tedarik ediliyor.
Leningrad NGS'de de üretiliyor
Eylül ayında Leningrad Nükleer Güç Santrali, (NGS) iyot-131, molibden-99 ve kobalt-60'tan oluşan ürün yelpazesine yeni bir izotop ekleyerek lutesyum-177 üretmek için lisans aldı.
Lutesyum-177 (Lu-177), yenilikçi radyofarmasötiklerin üretiminde kullanılan en umut verici tıbbi radyonüklidlerden biri olarak anılıyor. Gelişmiş ilaçlar alanında önde gelen bilim insanlarına göre, lutesyum-177 bazlı ilaçlar sayesinde, kastrasyona dirençli prostat kanserinin metastatik formları, nöroendokrin tümörler, akciğer kanseri vb. dahil olmak üzere bazı onkolojik hastalıkların hedefe yönelik tedavisinde yüksek başarılar elde ediliyor.
Lutesyum-177 ve diğer izotopların üretimi için teknoloji geliştirme çalışmaları Rosatom'un bilim birimi Science and Innovations A.Ş enstitülerinde yapılıyor. Bugün dünyada lutesyum-177 diğer radyofarmasötiklerin klinik deneyleri çeşitli aşamalarda yürütülüyor. Dünya bilim camiasına göre, yenilikçi radyofarmasötikler yaygın onkolojik hastalıklarla mücadeleye önemli katkıda bulunacak.
