PARA OYUN/ ALİ EFE İRALI Oyun denince akıllara doğrudan çok renkli bir dünya gelse de uluslararası literatürde farklı anlamlarda bizleri karşılayan türleri olabiliyor. Bahis ve bahis altyapısına sahip platformlar da bu türlerden bazıları. Çevrimiçi oyun sistemleri olarak tanımlanan, doğrudan şansa dayalı olan türlerinin çok çeşitli karar alıcılar tarafından yakından takip edildiğini biliyoruz. Kimi zaman normal bir futbol, macera ya da ilerlemeli platform türünde gibi gözüken ve yaş grafiğinin oldukça düşük olduğu oyunlarda bile şansa dayalı ve bahis sistemi üzerine inşa edilmiş süreçlerle karşılaşılabiliyor. Dolayısıyla bunların reklam faaliyetleri de benzerlerinden biraz daha farklı bir süreçle bizleri karşılıyor. Hindistan, geçtiğimiz aylarda bunun önüne bir set çeken ülkeler arasında kendisine yer buldu.
HİNDİSTAN'DAN BAHİS OYUNU REKLAMLARINA YASAK
Entrepreneur India'dan Teena Jose'nin bu yılın başındaki haberine göre, reklam yasaklarını aktif biçimde uygulamaya alan Hindistan'da, sosyal medya dahil olmak üzere bahse yönelik herhangi bir oyunun reklamının yapılması yasaklanmış. Ancak Ocak 2023 çok uzak bir süre olmasa da yeni bir karar olarak da bizi karşılamıyor. Oyun türüne göre değişim gösteren bahis platformları, içinde ayrım yapabilmesi oldukça zor bir süreç sunabiliyor. Örneğin, bahsin bahis olarak sunulmadığı ancak o yöndeki tüm senaryoların işletildiği strateji oyunları mevcut. Bunları yetişkinlerin anlayabilmesi ve çıkarım yapabilmesi çok olasıyken; yaş grafiğinin aşağı yönlü hareketi halinde ne tip reaksiyonlar oluşacağına yönelik bir bilinmezlik hissediliyor doğal olarak. En nihayetinde, Facebook başta olmak üzere pek çok sosyal medya devi de bu konuyla ilgili yakından bir takip mekanizması işletiyor. Örneğin, yeni ismiyle META'nın, bahse yönelik oyunlarla ilgili olarak yayınladıkları bir kurallar listesi var (https://www.facebook.com/business/help/345214789920228?id=434838534925385). Ancak tüm çabayla birlikte kesin bir ayrımı yapmak zor olabiliyor dediğim gibi. Yani geleneksel kâğıt oyunlarının sanal platformlarda "çevrimiçi oyun" olarak sunulması bir konuyken; karakter oluşturarak çeşitli görevleri yerine getiren bir maceracı oyun karakterinin önüne çeşitli şansa ya da bahis altyapısına sahip sistemlere dayalı mekanizmaları bambaşka bir konu olarak yorumlanabiliyor. Yine de aynı şemsiye altına konulup konulmayacağı da yine derin incelemeler gerektiriyor. Paranın ne ölçüde eyleme dahil olduğu ya da paydaş konusunda ne anlamda bir pay biçilebileceği gibi hususlar da tartışılması gereken ayrı konular olarak önümüze çıkıyor. Öyle ya da böyle, oyunun politik yapılanması ya da aktardıklarından öteye ayrıca bu anlamdaki bir ekonomik çerçevesi mevcut. Çok tartışılabilir. Diğer yandan Çin, bu konuyu çok daha merkezi bir anlamda stabilize hale getirme niyetinde. Oyunun başlangıcına yoğunlaştığı görülüyor…
ÇİN, OYUN ÇIKMADAN ÖNCE UYARIYOR
South China Morning Post'ta 14 Mart'ta yayınlanan habere göre, Çin Ses-Video ve Dijital Yayıncılık Birliği Oyun Yayıncılığı Komitesi, oyunlara dair yeni bir yayın politikası süreci hazırlamış. İçerisinde 11 maddeden oluşan çok ince noktalara kadar inen bir detaylandırma yapısı da bulunuyor. Yapının adı "öz disiplin kuralları" olarak tanımlanıyormuş. Bu kural listelerini hazırlayan kuruluşlar arasında kimler yok ki? Tencent Holdings (Epic Games'ten haatırlayacaksınızdır), Perfect World, 17Games, iDreamSky, Kuaishou Technology ve telefon meraklılarının yakından tanıyacağı Huawei Technologies Co. Haberde aktarıldığına göre, devlet sırlarının açık edilmemesi, ulusal güvenliğin tehlikeye atılmaması veya ulusal onura ve çıkarlara zarar verilmemesi gibi temel şartların yanında müstehcen, kumar ve şiddete yönelik içeriklerin oyunlardan men edilmesi kural listesinin temel noktalarını kapsıyormuş. Ve bu kural listesi bir oyunun yayın öncesi karşılaması gereken prensipler biçiminde şirketlerin bir kendi iç denetim mekanizması şeklinde kararlaştırılmış. Ne olursa olsun çok hassas bir konu olduğu kesin. Tıpkı piyasalarda olduğu gibi böylesine mekanizmaların zamanla yerleşeceğini ve bunun hükümetler nezdinde kalmayarak özel girişimlerin kendi mekanizmalarının da dahil olduğu süreçlerle yapılacağını düşünmemek mümkün değildi.
