PARA RÖPORTAJ/ HAYRİYE MENGÜÇ Sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği ile mücadele, sanayi şirketlerinde dönüşümü zorunlu kılıyor. Yeşil dönüşümün demir döküm sektörüne etkisi ise çok yoğun. Sektörde 30 yıldan fazla tecrübeye sahip Kutes, yeşil dönüşümü öncelikleri arasına aldı. Kutes İcra Kurulu Başkanı ve CEO'su Ali Esat Kutmangil, "Müşterilerimize, gelecek nesillere ve dünyaya duyduğumuz sorumlulukla gelecek dönemimizi 'Yeni Demir Çağı' olarak isimlendirdik" diyor. Para Dergisi'nin Sürdürülebilir Yeşil Ekonomi podcast serisinin 11'inci bölümüne konuk olan Kutmangil, 'Yeni Demir Çağı'nın detaylarını anlattı.
Dünyanın en büyük kurumsal sürdürülebilirlik inisiyatifi ve gönüllü liderlik platformu Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi'nin (UN Global Compact) imzacıları arasında yerini alan Kutes çatısı altında; Kutes Döküm ve Kutes Makine markaları bulunuyor. 50 bin ton döküm kapasitesi ve Kutes Makine çatısı altında 14 CNC ile 90 bin saat kapasiteyle üretim yapıyor. 30 bin metrekaresi kapalı toplam 150 bin metrekarelik alanda, 350 çalışanla ana tedarikçi olarak başlıca otomotiv, hidrolik, tarım, makine, demiryolu, pompa ve vana endüstrilerine, 10 kalite sertifikası ile bin 100 farklı çeşit parça üretiyor. Yılda iki milyon adetten fazla parça üretimiyle dokuz sektörde döküm, beş sektörde dökümle birlikte işleme ve bir sektörde montaj dahil bitmiş ürün sevk ediyor. Ürünleri üç kıtada 10 ülkeye ihraç ediyor. Satışlarının yüzde 50'si ise direkt ihracattan oluşuyor.
Ayrıca Edirne ve Kırklareli'de toplam 550 bin metrekare arazi yatırımı gerçekleştiren Kutes, 25 milyon dolarlık bir yatırımla Kırklareli ve Edirne'de 30 MW'lık arazi GES, Tekirdağ'da ise 1 MW'lık çatı GES yatırımı ile toplam 31MW'lık bir GES yatırımını 2023'te devreye almayı planlıyor. Ali Esat Kutmangil, "Bu yatırımlarımız için 5H1 kapsamında lisansız elektrik üretim tesisleri çağrı mektuplarımızı aldık. Böylece yıllık 30 milyon kwh saat kapasite ile 24 bin hanenin enerji ihtiyacını karşılayacak altyapı kurmayı ve 16 milyon ağacın karbon emilimine eş değer bir katkı sağlamayı hedefliyoruz" diyor.
Kutes aynı zamanda 2025'e kadar yatırımlarını 90 MW'a çıkartıp, yüzde 100 yeşil enerji ile yüzde 100 yeşil üretim gerçekleştirmeyi ve karbon nötr olmayı amaçlıyor ve ÇEVKO ile 2033'e kadar bir milyon fidan dikerek karbon negatif olma hedefi var.
Kutes İcra Kurulu Başkanı ve CEO'su Ali Esat Kutmangil, sorularımızı şöyle yanıtladı:
Öncelikle Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi'ne 15 gün önce imza attığınız için sizi tebrik ediyoruz… Bundan sonra sanırım hiçbir şey eskisi gibi olmayacak… Zaten siz de Kutes olarak 'Yeni Demir Çağı'nı başlattığınızı söylüyorsunuz. Yeni Demir Çağı, diyerek neyi kast ediyorsunuz?
Sürdürülebilirlik ve iklim değişikliğiyle mücadele konusu tüm dünyanın gündeminde ilk sıralarda yer alan, önem arz eden bir konu haline geldi. Avrupa Yeşil Mutabakatı gibi yeşil dönüşümler küresel ekonomi üzerinde köklü değişiklikleri tetiklemeye başladı. Bu dönüşümün demir-döküm sektörüne etkisi de çok daha yoğun hissedilir hale geldi. Kutes olarak biz de yeşil dönüşümü önceliklerimiz arasına aldık ve sürdürülebilirlik hedeflerimizi bu dönüşüme paralel olarak belirledik. Müşterilerimize, gelecek nesillere ve dünyaya duyduğumuz sorumlulukla gelecek dönemimizi ise "Yeni Demir Çağı " olarak isimlendirdik. 2022 yılında TSKB'nin Escarus iştirakiyle birlikte Global Reporting Initiative - Küresel Raporlama Girişimi (GRI) standardında hazırlanmış sürdürülebilirlik raporumuzu yayınlayıp, sektörümüzde öncü olacağız. UN Global Compact'e dahil olduk. Bunun yanı sıra "Sıfır Atık" sertifikamızı aldık. Escarus'tan Cinsiyet Eşitliği Programı Sertifikası almaya hak kazandık. Ayrıca TEV ile birlikte İstanbul Üniversitesi Orman, Maden, Gazetecilik, Malzeme ve Metalurji fakültelerinde toplamda 20 öğrencimize Mehmet Bekir Kutmangil Bursu imkanı sunduk.
2023 yılında ise bilimsel tabanlı hedeflerin belirlenmesi için çalışmalara başlayacağız. 14064 kapsamında emisyon raporumuzu doğrulayıp, CDP (Karbon Saydamlık Projesi) başvurumuzu ve raporlamasını gerçekleştireceğiz. ÇEVKO ile "10 yılda 1 milyon ağaç" hedefiyle dikim çalışmalarına başlayacağız. Ayrıca 50001 Enerji yönetimi belgemiz için başvurup süreci tamamlayacağız.
Sürdürülebilirlik ve iklim değişikliğiyle mücadelenin yanı sıra, bu gelecek için hayata geçirdiğimiz "Operasyonel Mükemmellik Programı"mız kapsamında, TPM, Endüstri 4.0, inovasyon, operasyonel sürdürülebilirlik ve dijital dönüşüm odağında yatırımlarımıza devam edeceğiz.
Sürdürülebilirlik hedeflerinizden söz eder misiniz? Beş yıl içinde 150 milyon euro değerinde yatırım planladığınızı ve bunun yarısının yenilebilir enerji yatırımı olduğunu öğrendim. Bu yıl, hedeflerinizin hangilerini gerçekleştirdiniz; söz konusu beş yıl ne zaman tamamlanacak?
Yatırım odaklı bir sanayi kuruluşuyuz. Son beş yılda euro bazlı yüzde 100'ün üzerinde büyüme gerçekleştirdik. Ayrıca bu süre içinde, Tekirdağ Çorlu'daki tesislerimizde 50 milyon euro civarında bir yatırım devreye aldık. Bu yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.
Kapasite artırıcı yatırımlarımızın yanı sıra sürdürülebilirlik ve iklim değişikliğiyle mücadeleyi şirket kültürümüzün değişmez bir parçası haline getirmek için var gücümüzle çalışıyoruz. Yenilenebilir enerji kullanımı, karbonsuzlaşma politikasının belirlenmesiyle birlikte atık bertarafı, geri dönüşüm, sürdürülebilir ürünler tasarlama ve döngüsel modelleri değerlendirmek, sektörümüz için büyük önem taşıyor.
Sürdürülebilirlik çalışmalarımız kapsamında Çorlu'da yer alan Kutes Döküm fabrikamızda 630 bin metreküplük toz emiş sistemleri yatırımımızı gerçekleştirerek, baca gazı emisyonlarımızı 5 ppm'e düşürdük. Tesisimizde bütün makine ve ekipmanlara enerji analizatörü taktık, enerji tüketimini anlık takip edebilir hale geldik ve verimsizliklerin önüne geçtik. Teleskopik vinç pota taşıma sistemi ve yolluk kırıcı gibi enerji verimliliği yaratan birçok stratejik yatırım gerçekleştirdik.
Kutes Makine tarafında ise merkezi boy yağı filtreleme sistemi kurduk. 240 kwh'lık çatı GES yatırımını tamamladık. Böylece bu tesisimizde tükettiğimiz enerjinin yüzde 60'ını yeşil enerji olarak kendi üretimimizden sağlıyoruz.
Sürdürülebilirlik ve operasyonel mükemmellik çalışmalarınızın içinde endüstri 4.0 ve dijital dönüşümlerle üretim de yer alıyor. Bu konuda neler yaptınız? Anlatabilir misiniz?
2019'un ikinci çeyrek sonunda devreye aldığımız yeni yatırımımız ile Türkiye'nin ilk tam entegre otomatik yatay kalıplama hattına sahibiz. 2021'de ise gündemimizdeki en önemli dönüşüm üretim safha süreçlerini barkod sistemiyle takip edebilir hale getirmekti. Sektörümüzde bunu A'dan Z'ye gerçekleştiren ilk şirket olduk. Verimlilik, kalite ve iş güvenliği odaklı tüm inovasyon çalışmalarını takip ediyoruz. Endüstri 4.0, İnovasyon ve Dijital dönüşüm yatırımlarımız ile akıllı üretim hatları kuruyoruz. Ayrıca bu yıl TPM (Total Productive Maintenance) çalışmalarına da hızlı bir şekilde başladık. Bu çalışmalar kapsamında hem sürekli iyileştirme faaliyetleriyle üretim ekipmanlarının etkinliğini en üst düzeye çıkarmayı hem de çalışanlarımızın operasyonel ve problem çözme becerilerini geliştirmeyi hedefliyoruz.
Kutes üretimde hurda da kullanıyor. Hurda dönüşümünün ekonomiye ve yeşil dönüşüme katkısı nedir? Kutes'in bu konudaki çalışmalarından söz edebilir misiniz?
İlk sorunuzda da bahsettiğim gibi, 2023 yılında Bilimsel Temelli Hedeflerimizi belirlemek için hazırlıklara başlayacağız. Bu hedefler için hangi hazırlıkları yapmamız gerektiğinden kısaca bahsetmek istiyorum.
Seragazı standartları protokolüne uygun olarak yedi ana sera gazının tümünün bir envanterinin tamamlanması gerekiyor. Doğrudan emisyonlar, satın alınan elektrik, ısı buharı ve su kaynaklı emisyonlar belirlenmeli. Ayrıca değer zinciri boyunca tüm diğer dolaylı emisyonların taraması yapılmalı ve sonuç bu kapsamdaki emisyonlar yüzde 40'ın üzerinde ise bir envanter sağlanmalı.
Sorunuza geri dönersek dökümhaneler birer geri dönüşüm tesisleridir. Ana hammaddelerinden biri hurdadır. Ancak hurdanın her zaman standart tedarik edilememesi, ergimiş metalde gerekli analizin sağlanabilmesi için ocak şarjlarına belli oranda pik demiri yüklenmesi ihtiyacını doğurur. 2021 yılında Kutes'te ocak şarjımızın içindeki hurda ve pik oranı yüzde 40'a yüzde 60'tı. 2022 yılında bu oranı tersine döndürdük ve yüzde 64'e yüzde 36'ya çevirdik. 2023 yılında ise bu oranı yüzde 76'ya yüzde 24 seviyesine çıkartarak nihai ürünümüzdeki geri dönüşüm malzemesinin oranını artırmayı ve değer zinciri boyunca oluşan dolaylı emisyonları düşürmeyi hedefliyoruz.
