Haftanın kulisleri…
İDRİZ ÇOKAL/ Mersinli sanayici ve tüccarlar "ayrılığın" eşiğinde… Online'dan umduğunu bulamadı… Ar-Ge ve inovasyonun 2024 karnesi… Mapfre'den yeni hamleler...
Mersinli sanayici ve tüccarlar "ayrılığın" eşiğinde
Türkiye'de toplam 365 oda ve borsa var. Bunların 186'sı ticaret ve sanayi odası, 52'si ticaret odası, 12'si sanayi odası, 113'ü de ticaret borsası olarak faaliyet gösteriyor. Zaman zaman sanayisi öne çıkan illerde ticaret ve sanayi odalarının ayrılması gündeme gelir. Bu odalardan biri de Mersin Ticaret ve Sanayi Odası. Mersin, ticaretin merkezi olduğu kadar sanayi konusunda da önemli yatırımlara ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle de ticaret ve sanayi şirketlerinin ayrı odalar bünyesinde yer almaları çoktandır ilin gündeminde.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası'nda, sanayi şirketlerinin ayrılarak ayrı bir oda olarak faaliyet göstermelerine yönelik belli gruplarca yürütülen çalışmalar hız kazanmış durumda. Arkadaşımız Kerem Köfteoğlu'nun duyumlarına göre, bünyesinde 2.500 sanayiciyi barındıran Mersin Ticaret ve Sanayi Odası'ndan (MTSO) bu aralar sanayi ve ticareti 'ayıralım' tartışmaları iyice alevlenmiş.
Kulislerde Mersinli sanayicilerden ayrılmayı dile getirenler 'ayrımcılıkla' suçlanırken, diğer kısım da bu ayrılığın ortaya bir 'kardeş oda' çıkaracağını ileri sürüyormuş. Kuruluşunun 139'uncu yılını kutlayan MTSO'da bazı yöneticiler ise ayrılma fikrine karşı çıkıp, birlikten yana tavır alıyormuş. Ayrılma görüşüne sıcak bakmayanlar ayrı oda kurulmasının şehre zarar vereceği görüşünde ısrar ediyormuş. Bu görüşte olanlar Türkiye'de 12 sanayi odasının ayrılmış olduğu ve aynı şehirdeki ticaret odalarıyla sanayi odalarının birbiriyle "geçinemediklerini" ileri sürüyorlarmış. Özetle sanayi olmadan ticaret olmaz görüşünü ileri sürüyorlarmış.
Mersin Sanayi Odası kurulması için girişimlere başlayan iş insanı Mahmut Arslan, odanın kurulması için gereken bin imzaya ulaşmak için sanayicilerden imza toplamaya devam ediyormuş. Kulağımıza gelen bilgilere bakılırsa Arslan, MTSO yönetimini "Konfor alanları bozulacağı için" Mersin Sanayi Odası kurulması düşüncesine karşı çıktıklarını söylüyormuş. Ayrılma konusunun nasıl çözüleceğini bekleyip göreceğiz.
Online'dan umduğunu bulamadı
Market sektörü 2000 yılının başından bu yana online olarak da hizmet veriyor. Kimi az, kimi daha fazla bir şekilde online üzerinden de satışlarını yapıyor. Teknoloji geliştikçe bu alana yapılan yatırımlar büyük bir hızla arttı. Pandemi ile birlikte ise online market tarafı adeta zirve yaptı. Pandemi döneminde, özellikle tam kapanmanın yaşandığı günlerde ise online üzerinden o kadar çok talep geldi ki marketler siparişlere yetişemez oldu. Bu trend pandemi sonrasında da devam ederek, cirolar içinde ciddi paya ulaştı.
Online alışverişin en eskisi Migros Sanal Market ile öne çıkarken, Carrefoursa Online Marketi ile pazarda güçlü bir yer edindi. Her mahallede yer alan Şok ve A101 gibi Discount marketler bile bu alana yatırım yaparak müşterinin ayağına servis yaptılar. Çiçeksepeti, Getir, hepsiburada, Trendyol gibi birçok site de online alışverişlerine gıdayı da ekledi. Pazar büyüdükçe büyüdü. Binlerce yeni istihdam kapısı oluştu. Pazar bu kadar hareketli iken, Almanya merkezli Metro Toptan Market bu alandan uzak kalmamak için test çalışmaları yapmaya başlamıştı. Online tarafa girip girmemek için Kozyatağı Metro'yu da pilot market seçerek online satış denemeleri yapmıştı. Metro Market, e-ticaret tarafındaki testlerden umduğunu bulamamış. Sonuçlardan memnun kalmamışlar ve online satış yapmama kararı vermişler.
Ar-Ge ve inovasyonun 2024 karnesi
Türkiye'de Ar-Ge'nin önemi her geçen gün artıyor. Eskiden kalma, atadan görme üretim yöntemleri artık tarih oluyor. Yerini ise Ar-Ge merkezli, bilimsel çalışmalara dayalı üretim modelleri alıyor. Son yıllarda hem kamu sektörü hem de özel sektör Ar-Ge için bütçelerinden önemli kaynaklar ayırmaya başladı. Ar-Ge'deki bu gelişmeler raporlarla da teyit ediliyor. Bu konudaki önemli araştırmalardan birini SER Akademi yapıyor. Beş yıldır Türkiye Ar-Ge İnovasyon Raporu hazırlıyorlar. Türkiye'nin geldiği noktayı ortaya koyan raporu SER Akademi Genel Müdürü Dr. Ömer Özdinç hazırlamış. Endüstri mühendisliği eğitimi alan Özdinç, Ar-Ge çalışmaları ile öne çıkan bir isim. Bu çalışmayla çok önemli sonuçlara varılmış. 2024'te yayınlanan veriler özellikle yüksek teknoloji ve yazılım sektörlerinin gelişim kaydettiğini aktarırken, havacılık sektörü hem Ar-Ge faaliyetlerine hem de ihracata yaptığı katkıyla öne çıkmış.
Rapora göre, Türkiye'de Ar-Ge çalışanlarının sayısı 2023 yılında önceki yıllara göre daha düşük bir artışla 400 bine yaklaşmış. Özel sektördeki Ar-Ge çalışanları yüzde 8.8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısı yüzde 7 düşmüş. İmalat sektörü içinde de en çok artış havacılık sektöründe gerçekleşmiş. Dr. Ömer Özdinç bu durumu, "Havacılık sektörü Türkiye'de son yıllarda en yüksek artış oranlarını yakaladığı için ona artık Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı diyebiliriz. Ancak diğer yüksek ve orta yüksek teknoloji sektörlerine de dikkat etmemiz gerekiyor" şeklinde değerlendiriyor.
Rapora göre kamu Ar-Ge harcamalarının yarıya yakınını savunma faaliyetlerine yapmış. Kamunun Ar-Ge yatırımlarını yüzde 167 artırması da raporda dikkatlerden kaçmıyor. Kamu Ar-Ge harcamaları toplamı içinde payını en çok artıran sektör yüzde 43 ile savunma sanayii. İkinci en çok artış tarımda gerçekleşirken, daha sonraki yüksek artış oranı yeryüzünün keşfi ve kullanımı alanında gerçekleşmiş.
Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu da Ar-Ge harcamalarının yüzde 90 artarak GSYİH içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıkmış olması. GSYİH içindeki Ar-Ge harcamalarının oranı bakımından Türkiye, OECD ülkeleri içinde 28'inci sırada. 5 yıllık artış göz önünde bulundurulduğunda ise 21'inci sıraya yükselmiş.
Rapora göre teknoparkların yaptığı ihracattaki artış da dikkat çekici. Teknoparklarda firma sayısı 10 bini, istihdam sayısı da 100 bini geçerken, ihracat tutarı yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükselmiş vaziyette. TÜBİTAK destekleri için başvuru sayısı yüzde 30 artarken, AB Horizon programına katılımda ise azalma gözleniyor.
Türkiye'nin ekonomik geleceği katma değerli, inovatif, teknolojik ürün ihracatına bağlı. Bunun yolu da Ar-Ge çalışmalarından geçiyor. Rapora göre Türkiye Ar-Ge konusunda ilerlemesini sürdürüyor ancak daha gidilecek çok yol var. Türkiye kilogram başına ihracatı 1.3 dolar seviyelerinden 3 dolar seviyelerine ancak Ar-Ge ve inovasyon destekli ürünlerle ulaşabilir...
Mapfre'den yeni hamleler...
Mapfre Sigorta'nın kuruluşu, bundan 77 yıl önceye; 1948 yılına dayanıyor. 1948 yılında, Türkiye Kredi Bankası A.Ş. ve dönemin bazı girişimcileri tarafından kurulan T.Genel Sigorta, 1975 yılında Çukurova Holding bünyesine katılmış. 2007 yılında, İspanya ve Güney Amerika'nın en büyük sigorta grubu olan Mapfre'nin, Çukurova Holding hisselerinin yüzde 80'ini alarak şirketin hâkim ortağı olmasının ardından, Nisan 2009 tarihinden itibaren Mapfre Genel Sigorta, Ekim 2016 tarihinden itibaren de Mapfre Sigorta unvanı ile faaliyetlerini sürdürüyor. Bugün itibarıyla Mapfre Internacional'ın Mapfre Sigorta ortaklık yapısındaki payı yüzde 99,75. Artık günümüzde neredeyse tamamı yabancı sermayeli bir sigorta şirketi konumunda faaliyet gösteriyor.
77 yıllık geçmişe sahip Mapfre Sigorta 2024 yılında ürünler ve hizmetler konusunda da önemli adımlar atmış. Mapfre Satış ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Yıldırım Türe'nin verdiği bilgiye göre, 2024 yılında ürünler ve hizmetler konusunda da önemli adımlar atılmış. MAPFRE Acente Takip Sistemi (MAT) devreye alınmış. Bu sayede temsilciler ile iş ortaklarının ilişkilerini hem hızlandırmış hem de hızlı çözümler üretilmiş. Etkin iletişim sağlanmış. Bu sistem 2025 yılında daha etkin kullanılarak sektörde fark yaratılmaya çalışılıyormuş. Mapfre Sigorta, sağlık alanında da birçok yenliğe imza atmış ve sağlık ürünleri geliştirilmiş. Tamamlayıcı sağlık sigortası ürünlerine doğum teminatı ve suni uzuv teminatı gibi önemli eklemeler yapılmış. Evde bakım ve tedavi teminatı, daha kapsamlı hale getirilerek müşterilerine geniş bir koruma sunmak için güncellenmiş. Tıbbi malzeme teminatı ve tehlikeli spor teminatı limitlerinde yapılan güncellemelerle de poliçeleri daha kapsamlı hale getirilmiş. Sağlık sigortasındaki yenilikler bu yıl da devam edecekmiş.